Аймақтық индустриялық жобаларды іріктеу критерийлерінің оларды жүзеге асыру тиімділігіне әсері

Бұл зерттеудің мақсаты - аймақтық индустриялық жобаларды іріктеудің маңызды критерийлерін анықтау болып табылады. Зерттеу аясында авторлар осы тақырып бойынша заманауи әдебиеттерге шолу жасап, аймақтық индустриялық жобаларды іріктеудің 19 критерийін анықтады. Осы критерийлердің ішіндегі ең маңыздыларын анықтау үшін рангілеу әдісімен сараптамалық (эксперттік) бағалау жүргізілді. Сарапшылар ретінде, Жамбыл облысында бірнеше жобаларды жүзеге асырған кәсіпкерлер, мемлекеттік органдардың қызметкерлері, ғылыми саланың өкілдері және қаржы мекемелерінің қызметкерлері де таңдалды. Сараптамалық бағалау нәтижесінде алынған деректерді жалпылау үшін сипаттамалық статистика әдістері қолданылды (сарапшылардың пікірлерінің келісімдік дәрежесін, вариация коэффициенттерін сипаттайтын көрсеткіштер есептелді). Зерттеу нәтижелері бойынша аймақтық индустриялық жобаларды іріктеудің маңызды критерийлері анықталды. Аймақтық индустриялық жобаларды іріктеу критерийлері айқындалғаннан кейін жоба іске қосылғаннан кейін бірнеше жылдан кейін жобалық қуатқа шықпаған жобалар бойынша талдау жүргізілді. Олардың тоқтап қалу немесе жобалық қуатқа шықпау себептерін талдау осы зерттеу нәтижесінде біз анықтаған критерийлердің басымдыққа ие екендігін көрсетті. Осы зерттеудің нәтижелері осы салада зерттеу жүргізетін ғалымдар үшін және аймақтың индустрияландыру картасына енгізу үшін жобаларды іріктеу кезінде, аймақтық мемлекеттік органдардың басшылары үшін де қызығушылық тудыруы мүмкін.

1. Alaev, A., Kozlova, S., Malyutin, K., & Perova, I. (2015). Assessment of socio-economic efficiency of infrastructure projects. Financial Journal, 4, 41-52. (In Russ.)

2. Barbazza, A., Collan, M., Fedrizzi, M., & Luukka, P. (2015). Consensus modeling in multiple criteria multi-expert real options-based valuation of patents. In Intelligent Systems’ 2014: Proceedings of the 7th IEEE International Conference Intelligent Systems IS’2014, September 24‐26, 2014, Warsaw, Poland, Volume 1: Mathematical Foundations, Theory, Analyses (pp. 269-278). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-11313-5_25

3. Burich, I. (2015). Organizational and economic bases of selection of investment and innovation projects for sustainable development of the region. Marketing and management of innovations, 2, 76-87. (In Ukr.)

4. Gamsakhurdia, T. (2013). The Main Aspects of Evaluating Government Projects and Programmes by Using the Cost-Benefit Analysis. European Scientific Journal, 2(1), 241-245. https://doi.org/10.19044/esj.2013.v9n10p%25p

5. Gorelova, O. A. (2016). Classification of factors and criteria influencing the attractiveness of investment programs from the position of investors. University Bulletin, 3, 131-138. (In Russ.)

6. Grzhibovskij, A., Ivanov, S., & Gorbatova, M. (2016). Descriptive statistics using statistical software packages Statistica and SPSS. Science and healthcare, 1, 7-23. https://doi.org./10.34689/SH.2016.18.1.001 (In Russ.)

7. Heravi, G., Fathi, M., & Faeghi, S. (2017). Multi-criteria group decision-making method for optimal selection of sustainable industrial building options focused on petrochemical projects. Journal of Cleaner Production, 142, 2999-3013. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.10.168

8. Idczak, P., & Musiałkowska, I. (2014). Assessment of the System of Project Selection under the Cohesion Policy: The Case of the Wielkopolska Region. Evaluační teorie a praxe Ročník, 2(2), 1-31.

9. Kaur, P., Stoltzfus, J., & Yellapu, V. (2018). Descriptive statistics. International Journal of Academic Medicine, 4(1), 60-63. https://doi.org/10.4103/IJAM.IJAM_7_18

10. Kobilov, A., & Oybek, K. (2020). Multi-Criteria Decision-Making Model for Evaluating Priorities for Foreign Direct Investment in Kashkadarya Region. International Journal of Social Science and Economics Invention, 6(07), 310-315. https://doi.org/10.23958/ijssei/vol06-i07/220

11. Kuzmenko, T. V. (2017). Expert survey as a basis for making managerial decisions. Sociological Almanac, 8, 434-443. (In Russ.)

12. Malyshev, D. (2012). Theoretical and methodological aspects of regional investment project management. Bulletin of Pskov State University. Series: Economics. Law. Management, 1, 38-48. (In Russ.)

13. Melnikov, R. (2015). Criteria for the selection of priority projects to provide support at the expense of budgetary resources and ways to improve them. Finance, 1, 25-30. (In Russ.)

14. Nazvanov, C. (2010). Criteria for Selecting Priority-Driven Regional Projects of Building an Infrastructure to Support. Russian Entrepreneurship, 11(9), 166-170. (In Russ.)

15. Nechaeva, N. (2019). Criteria for the selection of investment projects for the provision of state support measures. The world of economics and Management, 19(1), 5-25. https://doi org/10.25205/2542-0429-2019-19-1-5-25 (In Russ.)

16. Pujadas, P., Pardo-Bosch, F., Aguado-Renter, A., & Aguado, A. (2017) MIVES multi-criteria approach for the evaluation, prioritization, and selection of public investment projects. A case study in the city of Barcelona. Land Use Policy, 64, 29-37. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2017.02.014

17. Rabello, Q., Saul, G., & Nassi, C. D. (2015). An evaluation on the criteria to prioritize transportation infrastructure investments in Brazil, Transport Policy, 40(C), 8-16. https://doi.org./10.1016/j.tranpol.2015.02.002

18. Rodríguez-Rivero, R., Ortiz-Marcos, I., Díaz-Barcos, B., & Andrés Lozano, S. (2020a). Applying the strategic prospective approach to project management in a development project in Colombia. International Journal of Project Management, 38(8), 534-547. https://doi.org/10.1016/j.ijproman.2020.07.003

19. Rodríguez-Rivero, R., Ortiz-Marcos, I., Romero, J., & Ballesteros-Sánchez, L. (2020b) Finding the Links between Risk Management and Project Success: Evidence from International Development Projects in Colombia. Sustainability, 12(21), 9294-9313. https://doi.org/10.3390/su12219294

20. Romanova, A., Abdurakhmanov, A., Ilyin, V., Vygnanova, M., & Skrebutene, E. (2019). Formation of a regional industrial cluster on the basis of coordination of business entities’ interests. Procedia Computer Science, 149, 525-528. https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.01.171

21. Ruposov V. (2015). Methods of determining the number of experts. Bulletin of IrSTU, 3(98), 286-292. (In Russ.)

22. Santamaria, L., Barge-Gil, A., & Modrego, A. (2010). Public selection and financing of R&D cooperative projects: Credit versus subsidy funding. Research Policy, 39(4), 549-563. https://doi.org/10.1016/J.RESPOL.2010.01.011

23. Wang, T., Wang, C., & Nguyen, X. (2016). Evaluating the Influence of Criteria to Attract Foreign Direct Investment (FDI) to Develop Supporting Industries in Vietnam by Utilizing Fuzzy Preference Relations. Sustainability, 8(5), 447-461. https://doi.Org/10.3390/su8050447