Банк қызметінің тиімділігіне цифрлық технологиялардың әсері

Бұл мақалада қаржы технологияларының банк секторының дамуына әсері ашылады. Зерттеудің мақсаты Банк секторындағы қаржы технологияларын, банк саласындағы негізгі қаржы технологияларын дамытудың себептері мен алғышарттарын айқындау, сондай-ақ Қазақстанның банк секторындағы қаржы технологияларын дамыту болып табылады. Осы мақсатта қаржылық технологиялар ұғымының мәні және осы терминнің анықтамасы қарастырылады. Зерттеу барысында цифрлық технологиялардың сандық және сапалық сипаттамаларын және олардың банк секторының дамуына әсерін беретін жан-жақты талдау жүргізілді. Мақалада қойылған міндеттер құрылымы мен динамикасын, қаржылық талдау әдістерін талдау арқылы шешілді. Зерттеу барысында баллдық- индекстік әдіс қолданылды. Банк қызметіне цифрлық технологиялардың енуін бағалау үшін Kaspi. kz сайтының 2021-2022 жылдар аралығындағы деректері пайдаланылды. Әртүрлі банктер мен уақыт кезеңдері бойынша деректерді талдауға мүмкіндік беретін панельдік тәсіл де қолданылды. Деректер 2021-2022 жылдар аралығындағы стратегиялық пандемия және постпандемия кезеңдерін қамтитын уақыт кезеңі ішінде жиналды. Біздің зерттеуіміздің нәтижесінде банк қызметінің бағыттары бойынша қорытынды жасалды, оларды бірінші кезекте финтех-стартаптар алмастыра алады. Бұл – тұтынушылық қаржы, шағын қарыздар, төлем сервистері. Бірқатар коммерциялық банктерді финтех компаниясына айналдыруға болатындығы анықталды. Біз жаңа қаржылық технологиялардың дамуы қандай институционалдық нысандарға төгілмесе де, бұл кез келген жағдайда сөзсіз және салыстырмалы түрде жақын болашақ олардың мазмұны мен конфигурациясын көрсетеді деп мәлімдейміз.

1. 3Q 2022 Results (2022). [cited March 28, 2023]. Available at: https://ir.kaspi.kz/financial-information/

2. Adrian, T., & Ashcraft, A. B. (2016). Shadow banking: a review of the literature. Banking Crises: Perspectives from The New Palgr-ave Dictionary, 282-315. https://doi.org/10.1057/9781137553799_29

3. Alpatova, E. S. (2019). Influence of financial technologies on the development of the banking sector. Economy: yesterday, today, tomorrow [Ekonomika: vchera, segodnya, zavtra], (1A), 783-790. https://doi.org/10.25799/AR.2019.80.1.081 (In Russ).

4. Braggion, F., Manconi, A., & Zhu, H. (2017). Is Fintech a threat to financial stability. Evidence from Peer-to-Peer Lending in China, Lenders and borrowers’strategies in online peer-to-peer lending market: an empirical analysis of ppdai. com.

5. Brei, M., Borio, C., & Gambacorta, L. (2020). Bank intermediation activity in a low‐interest‐rate environment. Economic Notes, 49(2), e12164. https://doi.org/10.1111/ecno.12164

6. Broby, D. (2021). Financial technology and the future of banking. Financial Innovation, 7(1), 1-19. https://doi.org/10.1186/s40854-021-00264-y

7. Filippov, D.I. (2018). About influence of financial technologies on development of the financial market. The Russian business, 19(5), 1437-1464. (In Russ).

8. Liu, F.H., Norden, L., & Spargoli F. (2020). Does uniqueness in banking matter? Journal Bank Finance, 120, 105941. https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2020.105941

9. Makhitarova, E.S., & Galyaeva, L.E. (2022). Analysis of the impact of the digital environment on the banking activity of Russia. Bulletin of the Altai Academy of Economics and Law, 7(2), 261-267.

10. Osipovskaya, A.V., & Mikhailin, A.V. (2017). Development of financial technologies in the sphere of banking services: main directions. Young scientist, 26, 124-127 (In Russ).

11. Pshenichnikov, V.V. (2018). Influence of financial technologies on change of model of bank customer service. Theory and practice of service: economy, social sphere, technologies, 1(35), 48-52 (In Russ).

12. Swankie, G., & Broby, D. (2019). Examining the impact of artifcial intelligence on the evaluation of banking risk. Centre for Financial Regulation and Innovation, white paper.

13. Thakor, A.V. (2020). Fintech and banking: What do we know? Journal of Financial Intermediation, 41, 100833. https://doi.org/10.1016/j.jfi.2019.100833

14. Vishnu, S., Agochiya, V., & Palkar, R. (2017). Data-centered dependencies and opportunities for robotics process automation in banking. Journal of Financial Transformation, 45(1), 68–76.