ИНСТИТУЦИОНАЛЬНАЯ СРЕДА РАЗВИТИЯ НАУКОЕМКОГО СЕКТОРА И ИННОВАЦИОННОГО ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА В СТРАНАХ ЕВРАЗИЙСКОГО ЭКОНОМИЧЕСКОГО СОЮЗА

Бұл мақалада инновациялық кәсіпкерлікті дамытудың негізгі факторы ретінде Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің жоғары технологиялық ғылымисыйымды бөлігінің институционалдық ортасының ағымдағы жағдайы мен дамуына салыстырмалы талдау жүргізілді. Еуразиялық экономикалық одаққа қатысушы елдердің ЖІӨ-нің ғылымисыйымдылығын даму деңгейін салыстыру осы көрсеткіштердің салыстырмалы түрде төмен деңгейде екенін куәландырады. Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің ғылыми сыйымдылығының тұрақты төмен деңгейі экономиканың инновациялық дамуының салыстырмалы төмен деңгейіне және экономикалық агенттердің технологиялық тәуелділігінің жоғары деңгейіне негізделеді. Сондықтан халықаралық талаптарға сәйкес келетін жоғары технологиялық ғылымисыйымды бөлігінің институционалдық ортасын құру және дамыту Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің инновациялық дамуында артта қалуды еңсерудің басты факторы болып табылады. Институционалдық ортаны талдау әдіснамасы келесілерге негізделген, ғылыми-инновациялық қызметтің нормативтік-құқықтық базасын құрудың, инновациялық инфрақұрылымның негізгі субъектілерін қалыптастырудың, Еуразиялық экономикалық одақ елдері бойынша инновациялық саясатты стратегиялық жоспарлаудың тұжырымдамалық және бағдарламалық-нысаналы негіздерін әзірлеудің бастапқы кезеңі белгіленді. Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің ұлттық инновациялық жүйесін қалыптастыру мен дамытудың 20 жылдан астам кезеңіне қарамастан, сервистік ұйымдардың нәтижелі жұмысын қамтамасыз етудің және инновациялық қызметті тиісті ресурстық қамтамасыз етудің негізгі мәселелері әлі де шешілмеген. Салыстырмалы талдау нәтижелері бойынша қазіргі уақытта тек Ресей ғылымисыйымды бөлігінің жеткілікті дамыған институционалдық ортасы бар, қалған барлық елдер қаржылық сипаттағы шектеулерді бастан кешіруде және Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде өзінің ұлттық инновациялық саясатын біріктіруге тиіс. Осы зерттеудің нәтижелері ұлттық инновациялық жүйелерді институционалдық қолдаудың тиімді тәжірибелерін қолдануды ескере отырып, ғылымисыймды инновациялық кәсіпкерлікті дамытудың ұлттық саясатын түзету бағытында пайдаланылуы мүмкін.

ЕУРАЗИЯЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОДАҚ, ҒЫЛЫМИСЫЙЫМДЫ ЖОҒАРЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІК, ИННОВАЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІК, ИНСТИТУЦИОНАЛДЫҚ ОРТА, ЕВРАЗИЙСКИЙ ЭКОНОМИЧЕСКИЙ СОЮЗ, НАУКОЕМКИЙ ВЫСОКОТЕХНОЛОГИЧНЫЙ СЕКТОР, ИННОВАЦИОННОЕ ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВО, ИНСТИТУЦИОНАЛЬНАЯ СРЕДА

1. Shelomentsev A.G., Medvedev M.A., Isaichik K.F., Dyomina M.I., Berg I.A., Kit M. (2017). The trajectories of EAEC Countries Development: Numerical Analysis of Competitive Strategies in Investments. Proceedings of the 43rd International Conference Applications of Mathematics in Engineering and Economics. DOI: 10.1063/1.5013958. (Web of Science)

2. Khusainov B.D,, Kireyeva A.A., Sultanov R. (2017). Eurasian Economic Union: Asymmetries of Growth Factors. Journal of Asian Finance Economics and Business, 4 (1), 51-58, DOI: 10.13106/jafeb.2017. vol4.no1.51. (Web of Science)

3. Dynkin A.A., Telegina E.A., Khalova G.O. (2018). The role of the Eurasian economic union in the formation of great Eurasia. Mirovaya Ekonomika i Mezhdunarodnye Otnosheniya, 62 (4), 5-24, DOI: 10.20542/0131-2227-2018-62-4-5-24. (Web of Science)

4. Ulybyshev D.N., Petrenko Ye., Lenkova O., Akenov S. (2017), Priority Directions of Cooperation and Interaction of the Countries of the Eurasian Economic Union in the Scientific and Innovative Environment, Journal of Advanced Research in Law and Economics. Vol. 8., Iss. 6(28). p. 2024-2030 (Scopus)

5. Улыбышев Д.Н., Кенжебеков Н.Д. Возможности и механизмы развития казахстанского инновационного бизнеса в рамках Евразийского экономического союза // Экономика Центральной Азии. - 2017. - Т. 1.- № 3. - С. 145-154

6. Tambovtsev V.L., (2018) On scientific validity of Russian science policy, VOPROSY EKONOMIKI, Vol.: 70, P.: 5-32, DOI: https://doi. org/10.32609/0042-8736-2018-2-5-32 (Web of Science)

7. Vieira A. (2017). A Tale of Two Unions: Russia-Belarus Integration Experience and its Lessons for the Eurasian Economic Union. Journal of Borderlands Studies, 32 (1), 41-53, DOI: 10.1080/08865655.2016.1211959. (Web of Science)

8. Mukhtarova K., Ziyadin S., Kupeshova S., Doszhan R. (2017). Problems of developing the foundations of sustainable competitiveness of industrial and innovative economy in Kazakhstan. Economic Annals-ХХI: Vol.168, Is.11-12, P.: 38-43. doi: https:// doi.org/10.21003/ea.V168-08 (Scopus)

9. Taubayev A.; Akenov S.; Ulybyshev D., Kernebaev A. (2017) Institutional support of agro- industrial complex entities of quasi-public sector of Kazakhstan. Journal of Advanced Research in Law and Economics, Volume VIII, Issue 4(26), Summer 2017. pp. 1560-1565. DOI: 10.14505/jarle.v8.4(26).35 (Scopus)

10. Inform.kz, (2014). OECD standards - target indicators for Kazakhstan to become one of the 30 most developed countries in the world, Retrieved from https:// www.inform.kz/ru/standarty-oesr-celevye-indikatory-dlya-vhozhdeniya-kazahstana-v-chislo-30-samyh-razvityh-stran-mira_a2732409 [Дата обращения 03.03.2019]

11. Amoroso S., Audretsch D.B., Link A.N. (2018) Sources of knowledge used by entrepreneurial firms in the European high-tech sector, Eurasian Business Review, Vol. 8, No. 1, P.: 55-70, DOI: https:// doi.org/10.1007/s40821-017-0078-4 (Web of Science)

12. Baldi G., Bodmer A. (2018) R&D investments and corporate cash holdings, Economics of Innovation and New Technology, Vol. 27, No. 7, P.: 594- 610, DOI: https://doi.org/10.1080/10438599.2017.1378 191 (Web of Science)

13. Aguiar L., Gagnepain P. (2017) European cooperative R&D and firm performance: Evidence based on funding differences in key actions, International Journal of Industrial Organization, Vol. 53, P.: 1-31, DOI: https://doi.org/10.1016/j. ijindorg.2016.12.007 (Web of Science)

14. Elnasri A., Fox K.J. (2017). The contribution of research and innovation to productivity, Journal of Productivity Analysis, Vol.: 47. Special Issue, No: 3. P.: 291-308, DOI: https://doi.org/10.1007/s11123-017- 0503-9 (Web of Science)

15. Цыплакова Д.А. Институциональная среда как детерминирующий фактор формирования экономики знаний в России // Креативная экономика. - 2010. - № 4. - [Электронный ресурс] https://cyberleninka.ru/article/n/institutsionalnaya- sreda-kak-determiniruyuschiy-faktor-formirovaniya-ekonomiki-znaniy-v-rossii

16. Сергиенко В.В. Институциональная среда как фактор активизации инновационного процесса в экономике // Вестник университета. - 2013. - №2 1. - С. 221-224. - [Электронный ресурс] https://cyberleninka.ru/article/n/institutsionalnaya- sreda-kak-faktor-aktivizatsii-innovatsionnogo-protsessa-v-ekonomike

17. Государственный комитет по статистике Армении (2019). Официальный вебсайт. [Электронный ресурс] https://www.armstat.am/file/ doc/99510763.pdf [Дата обращения 03.03.2019]

18. Государственный комитет по статистике Беларуси (2019). Официальный вебсайт. [Электронный ресурс] http://www.belstat.gov.by/ ofi sialnaya-statistika/realny-sector-ekonomiki/nauka- i-innovatsii/grafi-material-grafi-diagrammy/ vnutrennie-zatraty-na-nauchnye-issledovaniya-i-razrabotki/ [Дата обращения 03.03.2019]

19. Государственный комитет по статистике Казахстана (2019). Официальный вебсайт. [Электронный ресурс] http://stat.gov.kz/faces/wcnav_ externalId/ [Дата обращения 03.03.2019]

20. Государственный комитет по статистике Кыргызстана (2019). Официальный вебсайт. [Электронный ресурс] http://www.stat.kg/media/ publicationarchive/ ad 9 b 72 f 1- e 155-4455- b 7 fd- 5dd6a3df354b.pdf [Дата обращения 03.03.2019]

21. Государственный комитет по статистике России (2019). Официальный вебсайт. [Электронный ресурс] http://www.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ main/rosstat/ru/statistics/science_and_innovations/ science/# [Дата обращения 03.03.2019]

22. OECD, (1996). The Knowledge-based Economy, OCDE/GD(96)102, Paris, 1996, Retrieved from http://www.oecd.org/ officialdocuments/publicdisplaydocumentpdf/?cote= OCDE/GD%2896%29102&docLanguage=En [Дата обращения 03.03.2019]

23. Развитие армянской науки в русле стратегии национальной безопасности Армении. - Режим доступа: http://www.noravank.am

24. Инновации для устойчивого развития. Второй обзор инновационного развития Республики Беларусь. Электронный ресурс. - Режим доступа: http://scienceportal.org.by/reports/

25. Концепция Государственной программы инновационного развития Республики Беларусь на 2016-2020 годы. - Минск, 2015. - 39с.

26. Указ Президента Республики Казахстан от 4 июня 2013 г., № 579 «Об утверждении Концепции инновационного развития Республики Казахстан до 2020 года». - [Электронный ресурс] http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31409916

27. Кодекс Республики Казахстан от 29 октября 2015 г., № 375-v «Предпринимательский кодекс Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 26.03.2019 г.). [Электронный ресурс] http://online.zakon.kz/ Document/?doc_id=38259854

28. Концепция инновационного развития Кыргызской республики до 2020 года. - Режим доступа: http://patent.kg/

29. Повестка развития инновационной инфраструктуры в Российской Федерации. Отчет. - Режим доступа: http://www.csr.ru/assets/%D0%94%D 0%BE%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4_%D0 %98%D0%98_%D0%A0%D0%A4_%D0%A6%D0% A1%D0%A0.pdf