Қазақстанның азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету факторы ретінде импортты алмастыруды дамыту

Жұмыстың мақсаты – Қазақстан Республикасының азық-түлік импортына тәуелділігін бағалау, сондайақ импортты алмастыру жағдайында мал шаруашылығы саласын дамытудың басым бағыттарын әзірлеу.
Зерттеу әдістері – жұмыста талданған әдеби дереккөздердің ақпаратын жүйелеу әдістері қолданылды, олардың ішінде: талдау, синтез, құрылымдау. Сонымен қатар сараптамалық бағалау, сауалнама, жедел сауалнама, сұхбат әдістері қолданылды.
Зерттеудің ақпараттық негізін қалыптастырудың негізгі әдісі Қазақстан Республикасы мемлекеттік мекемелерінің ресми деректері пайдаланылды.
Зерттеу нәтижелері – Қазақстан Республикасын азық-түлікпен қамтамасыз етудің қазіргі жай-күйіне талдау жасалды. Елдегі тамақ өнімдерінің экспорты импорттан едәуір төмен екені анықталды. Ел импортының номенклатурасында мал шаруашылығы өнімдері елеулі үлес салмағын алады, бұл отандық тауарлардың бәсекеге қабілеттілігін төмендетеді. Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан экономикасының импортты алмастыру әлеуетін қалыптастыру үшін мал шаруашылығын дамыту аспектілері ұсынылды.
Қорытындылар: тұтастай алғанда отандық ауыл шаруашылығының өнімділігі, атап айтқанда тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібін дамыту – мемлекеттің маңызды міндеттері. Авторлар әзірлеген ұсыныстар аграрлық азық-түлік нарығын мемлекеттік реттеудің экономикалық тетіктерін өзгертуге мүмкіндік береді.

1. Выступление Главы государства на заключительном заседании Государственной комиссии по чрезвычайному положению. URL: https://www.akorda.kz.

2. Жанбекова З.Х. Содержание продовольственной безопасности в современной экономике // Научный журнал «ҚазЭУ хабаршысы». - 2003. - № 5. – С. 55-68.

3. Кайгородцев А.А. Экономическая и продовольственная безопасность Казахстана: вопросы теории, методологии и практики // Научная монография /А.А. Кайгородцев. – УстьКаменогорск: Медиа-Альянс, 2006. – 384 с.

4. Белугин А.Ю. Глобальный индекс продовольственной безопасности и его применение на примере стран СНГ //АПК: экономика, управление. – 2017. – №4. – С. 88–93.

5. S. Suweis, J. A. Carr, A. Maritan, A. Rinaldo, and P/ D’Odorico. Resilience and reactivity of global food security //Proceeding of the National Academy of scinces of the United States of America. - 2015. - № 112 (34). - Р 6902-6907.

6. Godfray, H.C.J, Beddingion, J.R., Crute, I.R., Haddad, L., Lawrence, D., Muir, JF, Pretty, J., Robinson, S., Tomas, S. М., Tulmin, S. Food security: the challenge of feeding 9 billion people //Science. - 2010. - Vol. 327. - P. 812 - 818.

7. Zhongxiao Sun, Laura Scherer, Arnold Tukker, Paul Behrens Linking global crop and livestock consumption to local production hotspots //Global Food Security.- 2020 - Volume 25, June.

8. Grebmer K. Global hunger index: Getting to zero hunger /K. von Grebmer, J. Bernstein, D. Nabarroидр. – Bonn Washington, DC and Dublin: Welthungerhilfe, International Food Policy Research Institute, and Concern Worldwide, 2016. – 47 p.

9. Hubert K. A Theory on the Economic Effects of Food Aid in Recipient Countries //Journal of Institutional and Theoretical Economics. – 1975. – Bd. 131, H. 2. – P. 270–286.

10. Reinhard, I. The use of stunting and wasting as indicators of food insecurity and poverty /I. Reinhard, K.B.C. Wijayaratne. – Trincomalee. - Sri Lanka. - 2002. – 15 p.

11. Есполов Т.И. Продовольственная безопасность: возможности и приоритеты.// Агроалем. - 2013. - № 3 (44). - С.38-39.

12. Чеботарева М. С. Продовольственная безопасность в России и мире: сущность и проблемы //Молодой ученый. – 2012. – № 8. – С. 149-151.

13. International Trade Center – [Электронный ресурс]. – Режим доступа: URL: https://trademap.org/Product_SelCountry_TS.aspx?nvpm=1%7c398%7c%7c%7c%7cTOTAL%7c%7c%7c2%7c1%7c1%7c3%7c2%7c1%7c1%7c1%7c1.

14. Стратегический План Развития Республики Казахстан до 2025 года, Указ Президента Республики Казахстан №636 от 15.02.2018 года. URL: zakon.kz.

15. Официальный сайт Комитета по статистике Республики Казахстан – URL: stat.gov.kz.

16. Королева О.Н., Жигилей А.М., Кряжев О.И., Сергиенко Т.В., Сокорнова Е.Б. Наилучшие доступные технологии: опыт и перспективы. – Спб, 2011. - 123 с.

17. Отраслевая программа развития мясного животноводства на 2018-2027 годы. Официальный интернет-ресурс Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан [Электронный ресурс://http://mgov.kz].