АҚШ пен Қытай кәсіпкерлігіне салыстырмалы талдау: Қазақстан үшін тәжірибе

Кәсіпкерлік ұлттық экономиканың негізі болып табылады және әлемдегі кез-келген елдің экономикасының тиімді жұмыс істеуі үшін маңызды рөл атқарады. Авторлар экономикалық өсу кезеңінде де, экономикалық құлдырау кезеңінде де ұзақ уақыт бойы шағын және орта кәсіпкерлігі табысты дамып келе жатқан мемлекеттер ретінде АҚШ пен Қытайдың тәжірибесін зерттеді.
Мақаланың мақсаты - АҚШ пен Қытайдағы кәсіпкерлік қызметті ұйымдастырудың ерекшеліктерін зерттеу, салыстырмалы талдау жүргізу және осы елдердің тәжірибесіне сүйене отырып, Қазақстандағы кәсіпкерлікті тиімді дамытуға ұсыныстар әзірлеу. Авторлар шағын және орта бизнестің даму динамикасы мен факторларын, АҚШ пен Қытайдағы кәсіпкерлік қызметтің артықшылықтары мен кемшіліктерін талдап, COVID-19 пандемиясының осы елдердегі және Қазақстандағы кәсіпкерлік қызметке әсерін анықтады. Зерттеу барысында ғылыми білімнің әр түрлі әдістері қолданылды: мәліметтерді жинау және өңдеу, экономикалық, салыстырмалы және статистикалық талдау, жалпылау, синтез, индукция, дедукция. 2011 жылдан бастап 2021 жылға дейінгі аралықта АҚШ пен Қытайдағы шағын және орта кәсіпкерліктің жағдайы мен даму динамикасы туралы жаңа сандық мәліметтерді жинақталды және өңделді.
Шағын және орта кәсіпкерлік әлемнің барлық елдерінің экономикалық дамуының ажырамас және маңызды бөлігі болып табылады, АҚШ пен Қытай сияқты елдердің тәжірибесі Қазақстандық экономика үшін пайдалы бола алады. Кәсіпкерлік ел үшін бірқатар маңызды әлеуметтік-экономикалық функцияларды орындайды: жұмыспен қамтамасыз ету, бәсекелестік ортаны құру, инновацияларды қолдау және енгізу, әлеуметтік теңсіздікті азайту, өндірістік, коммерциялық процестерге табиғи, адами, материалдық және техникалық ресурстарды тарту, экономикалық өсуді ынталандыру және адамдардың әл-ауқатын жақсарту.
Авторлар дүниежүзілік экономиканың екі ірі жетекші елдерінің кәсіпкерлік қызметінің тәжірибесін зерттеу негізінде Қазақстан Республикасында шағын және орта кәсіпкерліктің дамуына ықпал ететін ұсыныстар әзірледі.

1. Cantillon Richard «фр. Essai sur la nature du commerce en général». - N.Y : State University of New York Press, 1755. – P. 185-189.

2. Marx Karl Das Kapital: From Capitalist Exploitation to Communist Revolution [Кітап]. - N.Y : Snow Lion Publication, 1955.

3. Raimond K. New rules for the New Economy. - N.Y. : Ten Radical Strategies for a Connected World, 1998. - 1-том. – 150 p.

4. Рубин Ю.В. Основы предпринимательства. – Москва: MFPU Synergy, 2016. – 464с.

5. Корнейко О.В. Бадун Э.А., Ткаченко В.А., Тихонова А.С. Новые финансовые возможности в сфере предпринимательства: внедрение микрофинансирования, краудфандинга, «peer-to-peer» кредитования. // Экономика и предпринимательство. – 2015. – № 7 (60). – C. 913- 918.

6. Вернон Р. «Международные инвестиции и международная торговля в производственном цикле». – Москва : АСТ, 1966.

7. Ronald C. The Problem of Social Cost // Journal of Law and Economics. – 1960. - Vol. 3. - P. 1-44.

8. Statistics Agency of Kazakhstan on Small and medium enterprises in Kazakhstan. – Алматы, 2011- 2021. – P. 85-88.

9. Agency of Kazakhstan on Methodological recommendations onthe calculation of small-and medium-sized enterprises Approved by order of the chairman of the Agency of Kazakhstan on statistics from 28 September. – Алматы, 2020.

10. Licenseand International Public These 7 charts show COVID-19›s effect on the US job market in March. World Economic Forum articles may be republished in accordance with the Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivatives 4.0. – N.Y., 2020. - URL: https://www.weforum.org/agenda/2020/04/coronavirus-covid19-unitedstates-economicsemployment-business.

11. Number of business establishments in the United States in March 2020. - United States, 2020.

12. Berman Y. The Distributional Short-Term Impact of the COVID-19 Crisis on Wages in the United States // MPRA Paper No. 100466. -URL: https://mpra.ub.uni-muenchen.de/100466/ (Дата обращения 01 07 2020)

13. Как изменились продажи в Китае за время коронавируса. - [Электронный ресурс]. Режим доступа: https://kursiv.kz/news/ekonomika/2020-03/kak-izmenilis-prodazhi-v-kitae-za-vremya-koronavirusa. (Өтінім берілген күн 25 08 2020)

14. China grows business numbers faster than any other major economy and shrugs off impact of economic. - URL: https://www.uhy.com/chinagrows-business-numbers-faster-than-any-othermajor-economy-and-shrugs-off-impact-of-economicslowdown/ (Өтінім берілген күн 25 02 2021)

15. Арустамов Э.А. Пахомкин А.Н., Митрофанов Т.П. Организация предпринимательской деятельности. – М.: Экономика. Управление. Предпринимательство, 2009. – 331 c.

16. Бизнес и предпринимательская деятельность в Китае в 2021 году. – URL: https://emigranto.ru/strany-azii/kitai/biznes-v-kitae.html. (Өтінім берілген күн 25 02 2021)

17. Covid-19: China’s economy picks up, bucking global trend . – 2020 . - C. 26-28. - URL: https://www.bbc.com/news/business-55699971. (Өтінім берілген күн 25 02 2021)

18. China says its economy grew 2.3% in 2020, but consumer spending fell. - 2020 . - URL: https://www.cnbc.com/2021/01/18/china-economy-releaseof-fourth-quarter-full-year-2020gdp.html (Өтінім берілген күн 25 02 2021)

19. Доклад о развитии малых и средних предприятий Китая в 2004 г. - URL: http://pg.jrj.com.cn/acc/pdf/2005/gp/nb/0322 /600415_2004_n.pdf (өтінім берілген күн 25 02 2021)

20. Ерохин В.Я. Международное предпринимательство. - Финансы и статистика, : М.: М.: Финансы и статистика; Ставрополь: АГРУС, 2008. – C. 390.

21. Ерошкин А. Механизмы государственной поддержи инноваций: зарубежный опыт // Мировая экономика и международные отношения. – 2011. - № 24 (456) - 62-70с.

22. Юнусов И.А. Малое предпринимательство в контексте рыночной трансформации экономики и ее интеграции в мировую экономику// Аудит и финансовый анализ. – 2012.- № 1. - С.23-28.