Батыс Қазақстан облысы бойынша агроөнеркәсіптік кешен экспортының басымдықтары

Мақаланың мақсаты Батыс Қазақстан облысының агроөнеркәсіптік кешенінің ресурстық әлеуетін және экспорттық мүмкіндіктерін зерттеу. Зерттеу барысында монографиялық, абстрактілі-логикалық және экономикалық-статистикалық әдістер қолданылды. Классикалық экономикалық теория, институционалдық теория қағидаттары негізінде ҚР агроазық-түлік кешені мен тамақ өнеркәсібінің экспорттық әлеуетінің тұжырымдамалары зерттелді, зерттеу объектісін ескере отырып, оны қалыптастыру ерекшеліктері анықталды. Экономикалық-статистикалық әдістер негізінде тамақ өнімдері өндірісінің өсу үрдістері мен перспективаларына және қазақстандық агроазық-түлік кешенінің экспорттық әлеуетіне баға берілді. Кейбір нақты әдістерден басқа, мәселені талдауға келесі ғылыми тәсілдер қолданылды: диалектика, абстракция, шегеру, индукция, талдау және синтез. Мақалада Батыс Қазақстан облысының агроөнеркәсіптік кешенінің экспорттық мүмкіндіктерінің ресурстық әлеуетіне талдау келтіріледі. Соңғы 5 жылда АӨК өнімдерінің экспортын зерттеу ұсынылды, ҚР АӨК өнімдерінің экспортын тарифтік емес реттеу мәселелеріне баса назар аударылды, бизнес-ғылым-мемлекет арасындағы байланыстың тиімсіздігінің жүйелік мәселесі деп аталатын мал шаруашылығы саласын инновациялық түрлендірудің негізгі кедергісі анықталды. Зерттеу нәтижелері: авторлар ірілендірілген тауар топтары бөлінісінде ҚР экспортын әртараптандыру деңгейін талдау негізінде экспорттың неғұрлым жоғары шоғырлануы минералдық өнімдер экспортында байқалатынын, сондай-ақ әртараптандырудың тұрақты өрлемелі тренді жануарлар мен өсімдіктерден алынатын өнімдер экспортында байқалатынын көрсетті.

1. Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. 2017 жылғы 31 қаңтар — Қазақстан Республикасы Президентінің ресми сайты. (2022). Retrieved 16 January 2021, from https://www.akorda.kz/kz/addresses/addresses_of_president/memleket-basshysy-nnazarbaevtyn-kazakstan-halkynazholdauy-2017-zhylgy-31-kantar

2. «Ұлттық экспорттық стратегия» бағдарламасын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 26 тамыздағы № 511 қаулысы. –»Әділет» АҚЖ. Adilet.zan.kz. (2022). Retrieved 31 January 2021, from https://adilet.zan.kz/rus/docs/P1700000511/history.

3. Ниязбекова Ш., Бродунов А. (2017). Развитие пищевой промышленности и продовольственной безопасности в Южно-Казахстанской области. Prodovolʹstvennaâ Politika I Bezopasnostʹ, 4(2), 91. doi: 10.18334/ppib.4.2.38423

4. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комитетінің төрағасы А.М. Марстың «Ветеринариялық және фитосанитариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы жұмыс қорытындылары мен жоспарлар туралы» баяндамасы. 21 ақпан 2020 ж. — Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комитетінің ресми сайты . (2021). Retrieved 2 August 2021, from https://www.gov.kz/memleket/entities/agroindust/press/article/details/6696?lang=ru

5. Ибыжанова, А., Богдашкина, И., Джакупова, А., Ibyzhanova, А., Bogdashkina, I., & Jakupova, А. (2021). ASSESMENT OF THE IMPACT OF THE PANDEMIC ON THE DEVELOPMENT OF AGRICULTURE IN KAZAKHSTAN. Вестник Казахского Университета Экономики, Финансов И Международной Торговли, (1(42). doi: 10.52260/2304-7216.2020.1(42).6

6. Айбосынова Д.А. (2020). Тенденции развития АПК Казахстана. Проблемы агрорынка.(1), 46- 52.

7. «QazTrade» Сауда саясатын дамыту орталығы» Акционерлік қоғамы (2020). Анализ тенденций мировой и внешней торговли Казахстана 2020. Нұр-Сұлтан. QazTrade

8. Ұлттық статистика бюросының Батыс Қазақстан облысы бойынша департаменті. (2020). Батыс Қазақстан облысындағы ауыл, орман және балық шаруашылығы. 2016-2020 Статистикалық жинақ. Орал: Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық Статистика бюросының Батыс Қазақстан облысы бойынша департаменті.

9. Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы (2020). Қазақстан Республикасының сыртқы саудасы. 2016-2020. Статистикалық жинақ. Нур-Султан. Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы

10. Hodge, I., & Midmore, P. (2008). Models of Rural Development and Approaches To Analysis Evaluation And Decision-Making. Économie Rurale, (307), 23-38. doi: 10.4000/economierurale.406

11. Rural development programmes by country. (2022). Retrieved 16 January 2022, from https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/rural-development/country

12. Economic Diversification of the Rural Economy. (2022). Retrieved 16 January 2022, from https://www.ilo.org/global/topics/economic-and-socialdevelopment/rural-development/WCMS_437176/lang--en/index.htm.