Қазақстандағы жасыл қаржыландыру: ағымдағы жағдайы мен болашағы

Мақаланың басты мақсаты - Қазақстандағы жасыл қаржыландырудың ағымдағы жай-күйін бағалау және одан әрі дамыту ұсыныстарын әзірлеу. Ғылыми мақаланың әдіснамалық негізі теориялық деректерді жүйелеудің жалпы ғылыми әдістері, экономикалық процестерді ғылыми бақылау әдістері, құрылымдықлогикалық және жүйелік талдау болды. Жасыл қаржыландырудың теориялық аспектілерін зерделеу және құрылымдық бағдарламалар мен заңнамалық негізді талдау негізінде жасыл қаржыландырудың қазақстандық моделінің тұжырымдамалық негіздері мен ерекшелігі белгіленді. Талдау құралы ретінде қаржы нарығын статистикалық зерттеу алынды. Жасыл облигациялар нарығының жай-күйін салыстырмалы талдау Climate Bond Initiative дерекқорының (CBI) екі параметрі негізінде жүргізілді: Климаттық облигациялар бастамасының жасыл облигациялар дерекқоры (GBDB), әлеуметтік облигациялар және тұрақты даму облигациялары дерекқоры (SSBD). CBI статистикасы зерттеудің негізін қалады, өйткені бұл ұйым әлемдік масштабтағы жасыл қаржы құралдары туралы, сонымен қатар, жасыл облигациялар туралы ақпаратты жинау мен таратудың негізгі көзі, сондай ақ, сертификаттауды жүргізеді, жасыл бағалы қағаздардың рейтингін анықтайды, эмитенттердің листингін жасайды. Статистикалық деректер 2021 жылы таңдалды, өйткені Қазақстанда жасыл бағалы қағаздар шығару осы жылдан бастап жүзеге асырыла бастады және ел әлемдік жүйеге жаһандық жасыл облигациялар нарығының аккредиттелген мүшесі және перспективалы серіктесі ретінде енді. Негізгі нәтиже еліміздегі жасыл қаржыландырудың заманауи жаһандық даму тенденцияларын анықтау. Республикада жасыл қаржыландыру саласындағы үздік тәжірибелерді зерделеу және енгізу қуатты мемлекеттік қолдаудың арқасында дамыды деген қорытындылар жасалды. Мақалада ұсынылған зерттеу бағдарламасы зерттеушілерге жасыл қаржыға қатысты зерттеу мәселелерін тұжырымдауға ықпал етуі мүмкін.

1. Gray, R. (2010). Is accounting for sustainability actually accounting for sustainability and how would we know? An exploration of narratives of organisations and the planet. Accounting, organizations and society, 35(1), 47-62. https://doi.org/10.1016/j.aos.2009.04.006

2. Richardson, B.J. (2013). Socially responsible investing for sustainability: overcoming its incomplete and conflicting rationales. Transnational Environmental Law, 2(2), 311-338. https://doi.org/10.1017/S2047102513000150

3. Global Sustainable Investment Review. Global Sustainable Investment Alliance (2020) [cited May 21, 2022]. Available: http://www.gsi-alliance.org/wp-content/uploads/2021/08/GSIR-20201.pdf

4. Global Green Growth Institute (GGGI 2019) (2019). [cited September 20, 2022]. Available: https://gggi.org/wp-content/uploads/2019/12/Strategy-2030-EXTERNAL-191212_FINAL.pdf

5. Curley, M. (2014). Finance policy for renewable energy and a sustainable environment. Crc Press

6. Clapp, C. S., Alfsen, K. H., Torvanger, A., & Lund, H. F. (2015). Influence of climate science on financial decisions. Nature Climate Change, 5(2), 84-85.

7. Miralles-Quiros, M.D. M., Miralles-Quiros, J.L., & Arraiano, I.G. (2017). Are firms that contribute to sustainable development valued by investors?. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 24(1), 71-84. https://doi.org/10.1002/csr.1392

8. Agliardi, E., & Agliardi, R. (2019). Financing environmentally-sustainable projects with green bonds. Environment and development economics, 24(6), 608-623. https://doi.org/10.1017/S1355770X19000020

9. Forecast of socio-economic development of the Republic of Kazakhstan for 2022-2026. Official Information Source of the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan, (2021), [cited May 25, 2022]. Available: https://primeminister.kz/en

10. Salapayeva, U. (2020). Why Kazakhstan needs “green” bonds [Pochemu Kazahstanu nuzhny “zelenye” obligacii] [updated June 19, 2020; cited May 21, 2022]. Available: https://forbes.kz/process/ecobusiness/zachem_kazahstanu_nujnyi_zelenyie_obligatsii?ysclid=l4ea17ql0239367179 (In Russ.)

11. AIFC (2022). Astana International Financial Centre [cited May 25, 2022]. Available: https://www.aifc.kz/en

12. Bekmagambetova, D. (2022). How ESG bonds are issued in Kazakhstan and why they are needed [Kak vypuskayutsya obligacii ESG v Kazahstane i zachem oni nuzhny] [cited May 27, 2022]. Available: https://kz.kursiv.media/2021-05-25/kakproiskhodit-vypusk-esg-obligaciy-v-kazakhstane/ (In Russ.)

13. Khmelev O. (2022). International Technical Advisor for joint projects of the United Nations Development Program, the Global Environment Facility and the Government of the Republic of Kazakhstan [Mezhdunarodnyj tekhnicheskij sovetnik po sovmestnym proektam Programmy razvitiya Organizacii Ob”edinennyh Nacij, Global’nogo ekologicheskogo fonda i Pravitel’stva Respubliki Kazahstan] [cited July 27, 2022]. Available: https://forbes.kz/process/ecobusiness (In Russ.)

14. Rakhimbekova, S. (2022). Effective implementation of the SDGs in Kazakhstan – becoming one of the 30 most competitive countries in the world [Effektivnaya realizaciya CUR v Kazahstane – vhozhdenie v chislo 30 naibolee konkurentosposobnyh stran mira] [cited July 27, 2022]. Available: https://greenkaz.org/ (In Russ.)

15. Nurgisayeva, A., & Tamenova, S. (2020). Conceptual foundations of the “green” economy. Economics: the Strategy and Practice, 15(3), 183-194.

16. Teltaeva D. (2021). Is the placement of sustainable development bonds a random event or a new trend in Kazakhstan? [YAvlyaetsya li razmeshchenie obligacij ustojchivogo razvitiya sluchajnym sobytiem ili novoj tendenciej v Kazahstane?] [cited May 25, 2022]. Available: https://forbes.kz/finances/exchange/razmeschenie_obligatsiy_ustoychivogo_razvitiya_sluchaynoe_sobyitie_ili_novyiy_trend_v_kazahstane/https://kz.kursiv.media/2021-05-25/kakproiskhodit-vypusk-esg-obligaciy-v-kazakhstane/ (In Russ.)

17. AIFC (2022) Astana International Financial Centre [Mezhdunarodnyj finansovyj centr Astany] [cited May 25, 2022]. Available: https://gfc.aifc.kz/ru/ (In Russ.)

18. Sustainable Stock Exchanges Initiative (2022), [cited May 25, 2022]. Available: https://sseinitiative.org/stock-exchange/nasdaq-2/

19. CBI (2022), Climate Bonds Initiative. Available: https://www.climatebonds.net/resources/2022?field_report_type_tid=1154&field_report_language_tid=590

20. UNESCUP (2022). Reclaiming our future a common agenda to advance sustainable development in Asia and the Pacific. [cited May 25, 2022]. Available: https://www.unescap.org/sites/default/d8files/knowledge-products/.pdf