Мемлекеттік білім беру шығындарының оқушылардың академиялық жетістіктеріне әсері

COVID-19-ға қарсы карантиндік шаралардың әсерінен ел мектептеріндегі білім сапасы төмендеді. Жалпы бұл мәселе бүгінде өзекті болып табылады және Мемлекет басшысының әкімшілігінен бастап университет ректорлары мен мұғалімдерінің, мектеп директорлары мен тәрбиешілерінің, оқушылар мен ата-аналарының да күн тәртібінде тұр. Осы талқылауға қатысушылардың көпшілігі мектепке тым аз ақша бөлініп жатыр деп санайды. Бұл мақалада мемлекеттік шығындардың білім беруге және оқушылардың академиялық жетістіктеріне әсері зерттелген. Жүргізілген әдеби шолуға сәйкес мемлекет тарапынан орта мектептерді қаржылай қолдаудың артуы білім беру сапасын арттыруға әкелетіні анықталды. Аталған зерттеу мәселелерін шешу үшін біз студенттердің үлгерімі мен мемлекеттік шығындар мен үй шығындары арасындағы корреляциялық талдауды қолдандық. Таңдалған айнымалылар негізінде оқушылардың үлгерімі мен мемлекеттік қаржыландыру көлемі арасындағы байланысты дәрежелік корреляциялау әдісімен талдау жүргіздік. Зерттеу нәтижесі студенттердің білім берудегі жетістігіне білім беру стандарттары мен сәйкес оқыту әдістері сияқты қаржылық емес факторлар әсер етеді деген қорытындыға әкелді. Сонымен қатар, парадоксалды жағдай анықталды, жыл сайын Үкімет орта мектептерде білім алуға жыл сайынғы шығындарды көбейтеді, бірақ оқушылардың үлгерімі үнемі төменепотырған. Сонымен қатар, оқушылардың үлгерімі мен білім беруді мемлекеттік қаржыландыру көлемі арасында күшті статистикалық байланыс анықталған жоқ. Сондықтан білім беруге бөлінген мемлекеттік қаражатты пайдаланудың тиімділігі туралы мәселе туындады.

1. Afonso, A., Schuknecht, L., & Tanzi, V. (2005). Public sector efficiency: an international comparison. Public choice, 123(3), 321-347. https://doi.org/10.1007/s11127-005-7165-2

2. Al-Kaisi, A.N., Arkhangelskaya, A.L., Bragina, M.A., Bulgarova, B.A., & Rudenko- Morgun, O.I. (2017). Blended learning Russian as a foreign language: The principles of organization and implementation experience. European Research Studies Journal, 20(4), 82-98. https://www.um.edu.mt/library/oar/handle/123456789/33080

3. Babbie, E.R. (2020). The practice of social research. Cengage learning.

4. Chi, Y.Y. (2012). Multivariate methods. Wiley Interdisciplinary Reviews: Computational Statistics, 4(1), 35-47. https://doi.org/10.1002/wics.185

5. Clements, B. (2002). How Efficient is Education Spending in Europe? // European Review of Economics and Finance, 1(1), 3–26.

6. Coleman, J.S. (1966). Equality of educational opportunity, USA Government Printing Office.

7. DeGrow B. (2007). More Money Doesn’t Mean Better Education in Kansas - by Ben DeGrow - School Reform News.

8. Fakin, B., & de Crombrugghe, A. (1997). Fiscal Adjustments in transition economies transfers and the efficiency of public spending: A comparison with OECD Countries. Available at SSRN https://ssrn.com/abstract=597204

9. Gundlach, E., & Wöβmann, L. (2001). The fading productivity of schooling in East Asia. Journal of Asian economics, 12(3), 401-417. https://doi.org/10.1016/S1049-0078(01)00094-X

10. Hanushek, E.A., & Woessmann, L. (2017). School resources and student achievement: A review of cross-country economic research. Cognitive abilities and educational outcomes, Methodology of Educational Measurement and Assessment. Springer, Cham, 149-171. https://doi.org/10.1007/978-3-319-43473-5_8

11. Hanushek, E.A., Rivkin, S.G., Rothstein, R., & Podgursky, M. (2004). How to Improve the Supply of High-Quality Teachers. Brookings Papers on Education Policy, 7, 7–44. http://www.jstor.org/stable/20067265

12. Jackson, C.K., Johnson, R.C., & Persico, C. (2015). The effects of school spending on educational and economic outcomes: Evidence from school finance reforms. The Quarterly Journal of Economics, 131(1), 157-218. https://doi.org/10.3386/w20847

13. Lee, J.W., & Barro, R.J. (2001). Schooling quality in a cross–section of countries. Economica, 68(272), 465-488. https://doi.org/10.1111/1468-0335.d01-12

14. Li, Z., & Qiu, Z. (2018). How does family background affect children’s educational achievement? Evidence from Contemporary China. The Journal of Chinese Sociology, 5(1), 1-21. https://doi.org/10.1186/s40711-018-0083-8

15. Lindley, D.V. (1990). Regression and correlation analysis. In Time series and statistics (pp. 237-243). Palgrave Macmillan, London. https://doi.org/10.1007/978-1-349-20865-4_30

16. McEwan, P.J., & Marshall, J.H. (2004). Why does academic achievement vary across countries? Evidence from Cuba and Mexico. Education Economics, 12(3), 205-217. https://doi.org/10.1080/0964529042000258572

17. Nakhratova, E.E., Ilina, I.Y., Zotova, A.I., Urzha, O.A., & Starostenkov, N. . (2017). Analysis of the relevance of educational programs for applicants and the labor market. European Research Studies Journal, 20(3), 649-659.

18. Parcel, T.L., & Dufur, M.J. (2001). Capital at Home and at School: Effects on Student Achievement. Social Forces, 79(3), 881–911. https://doi.org/10.1353/sof.2001.0021

19. Pons, A., Amoroso, J., Herczynski, J., Kheyfets, I., Lockheed, M., & Santiago, P. (2015). OECD Reviews of School Resources: Kazakhstan 2015. Paris: OECD Publishing.

20. Roser, M., & Ortiz-Ospina, E. (2016). Financing education. Our world in data. [cited November 30, 2022]. Available: https://ourworldindata.org/literacy

21. Sazhin, Y.V., & Saraikin, Y.V. (2016). Social Expectations and Satisfaction with Professional Activity of Pedagogical Personnel of Research University (evidence from the State University of Mordovia). European Research Studies Journal, 19(3), 258-272.

22. UNESCO (2009). World Conference on Higher Education: The New Dynamics of Higher Education and Research For Societal Change and Development. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization: Paris.