Қазақстандағы туристік бизнестің дамуына факторлық талдау

Туризм ел экономикасының дамуына әсер ететін маңызды салаға айналды. Туризмнің негізгі артықшылықтары - табыс табу және жұмыс орындарын құру. Көптеген аймақтар мен елдер үшін бұл байлықтың маңызды көзі. Туризм индустриясының қозғаушы күші - кәсіпкерлердің қызметі. Екінші ретті деректерді талдай отырып, бұл зерттеу Қазақстандағы туристік бизнеске әсер ететін маңызды факторларды анықтауға бағытталған.

Экономикалық өсу үшін нарық пен кәсіпкерліктің маңыздылығын ескере отырып, бұл зерттеу кәсіпкерліктің басқа макроэкономикалық көрсеткіштермен байланысын түсінуге тырысады. Кәсіпкерлікті жақсы түсінуге ұмтылу кәсіпкерліктің инновациялық экономиканы дамытудағы ерекше рөлі мен шектеулі ресурстарды неғұрлым стратегиялық пайдалану қажеттілігіне байланысты маңызды.

Жұмыстың мақсаты - Қазақстандағы туристік бизнеске әсер ететін макроэкономикалық факторларды бағалау. Зерттеу регрессиялық талдауды қолдануға негізделген.

Мақалада туризм саласындағы белсенді субъектілердің санына статистикалық талдау жасалып, оның дамуына әсер ететін негізгі сандық факторлар анықталған. Зерттеу нәтижесі саланың дамуына әсер ететін маңызды факторларды анықтау болды.

Зерттеу нәтижелерінің көлемі - бұл туризм индустриясының субъектілері: Мәдениет және спорт министрлігі, туризмді дамыту басқармалары, туроператорлар мен турагенттіктер, салалық ұйымдар, ғылыми- зерттеу институттарының қызметкерлері. Зерттеу нәтижелерін Қазақстандағы туристік индустрияны дамытудың мемлекеттік және аймақтық бағдарламаларын жасау кезінде қолдануға болады.

1. Tleuberdinova A.T., Salauatova D.M. Features of entrepreneurship activities in tourism // The Bulletin of the National academy of sciences of the Republic of Kazakhstan. – 2018.- Vol. 1, N. 371. - Р. 6 – 22.

2. Brida, J. G., Cortes-Jimenez, I., & Pulina, M. Has the tourism-led growth hypothesis been validated? A literature review // Current Issues in Tourism. – 2016. - N.19(5). – P. 394-430. doi:10.1080/13683500.2013.868414

3. Boettke, P. J., & Coyne, C. J. Context matters: Institutions and entrepreneurship // Foundations and Trends® in Entrepreneurship. – 2009. - N. 5(3). – P. 135-209.

4. Morrison, A., Rimmington, M., Williams, C. Entrepreneurship in the Hospitality, Tourism and Leisure Industries. Abingdon, UK: Routledge, 1999. – 324 p.

5. Bryant, C. R. Entrepreneurs in the rural environment // Journal of Rural Studies. – 1989. - N. 5(4). – P. 337-348.

6. Smallbone, D., Welter, F., Voytovich, A., Egorov, I. Government and entrepreneurship in transition economies: the case of small firms in business services in Ukraine // The Service Industries Journal. – 2010. - N. 30(5). – P. 655-670.

7. Gnyawali, D. R., Fogel, D. S. Environments for entrepreneurship development: key dimensions and research implications // Entrepreneurship Theory and Practice. – 1994. - N. 18(4). P. 43-62.

8. OECD, “Financing approaches for tourism SMEs and entrepreneurs” // OECD Tourism Papers. – Paris: OECD Publishing, 2017. - N. 2017/03. URL: http://dx.doi.org/10.1787/8d06572a-en (дата обращения 02.09.2019)

9. Lordkipanidze, The entrepreneurship M., Brezet, H., Backman, M. factor in sustainable tourism development // Journal of cleaner production. - 2005. - N. 13(8). – P. 787-798.

10. Nguyen, Q. A., Sullivan Mort, G., D›Souza, C. Vietnam in transition: SMEs and the necessitating environment for entrepreneurship development // Entrepreneurship & Regional Development. – 2015. - N. 27(3-4). – P. 154-180.

11. Honggang, X., Shaoyin, M. Regional Environment of Destination and the Entrepreneurship of Small Tourism Businesses: A Case Study of Dali and Lijiang of Yunnan Province // Asia Pacific Journal of Tourism Research. – 2014. - N. 19(2). – P. 144-161. doi:10.1080/10941665.2012.734524

12. Porter, M. E. New strategies for inner-city economic development // Economic Development Quarterly. – 1997. - N. 11(1). – P. 11-27.

13. Davidsson, P., Henrekson, M. Determinants of the Prevalance of Start-ups and High-Growth Firms // Small Business Economics. – 2002. - N. 19(2). - P. 81-104. doi:10.1023/a:1016264116508

14. Levie, J., Autio, E. Entrepreneurial framework conditions and national-level entrepreneurial activity: Seven-year panel study // Paper presented at the Third Global Entrepreneurship Research Conference. - Washington D.C., - 2007. - 336 p. – P. 1-3.

15. Klapper, L., Laeven, L., Rajan, R. Entry regulation as a barrier to entrepreneurship // Journal of financial economics. – 2006. – N. 82(3). – P. 591-629.

16. Dahles, H. Culture, capitalism and political entrepreneurship: Transnational business ventures of the Singapore‐Chinese in China and // Culture Organization. – 2005. – N. 11(1). – P. 45-58. doi:10.1080/14759550500062342

17. Combs J.P., B. Elledge. Effects of a Room Tax tions. There are a wide variety of factors affecting the on Resort Hotels/Motels // National Tax Journal. – 1979. - N. 32. - P. 201-207.

18. Fuji E., Khaled M., & Mak J. The exportability of hotel occupancy and other tourist taxes // National Tax Journal. – 1985. – N. 38. – P. 169–177.

19. Bird R.M. Tax Policy and Economic development. - Baltimore and London: The johns Hopkins University Press, 1992. – 155 p.

20. Abeyratne R.I.R. Air Transport Tax and its consequences on Tourism // Annals of Tourism Research. – 1993. - Vol. 20. - P. 450-460.

21. Valliere, D. Reconceptualizing entrepreneurial framework conditions // International Entrepreneurship and Management Journal. – 2010. - N 6(1). - P. 97-112

22. Zahra, S. A., Wright, M. Understanding the Social Role of Entrepreneurship // Journal of management studies. – 2016. – N. 53(4). - P. 610-629. doi:doi:10.1111/joms.12149

23. Doms, M., Jarmin, R., Klimek, S. Information technology investment and firm performance in US retail trade // Economics of Innovation and New Technology. – 2004. – N. 13(7). - P. 595-613. doi:10.1080/1043859042000201911

24. Oosterbeek, H., van Praag, M. Firm-size wage differentials in the Netherlands // Small Business Economics. – 1995. – N. 7(3). - P. 173-182. doi:10.1007/bf01135363

25. Geroski, P. A. What do we know about entry? // International Journal of Industrial Organization. – 1995. N. 13(4). – P. 421-440. doi:https://doi.org/10.1016/0167-7187(95)00498-X

26. Baily, M. N., Bartelsman, E. J., Haltiwanger, J. Downsizing and Productivity Growth: Myth or Reality? // Small Business Economics. – 1996. – N. 8(4). - P. 259-278.

27. Leibenstein, H. The Supply of Entrepreneurship. In G. M. Meier (Ed.), Leading Issues in Economic Development. - New York: Oxford University Press, 1995. - P. 273-275.

28. Choo, S., Wong, M. Entrepreneurial intention: triggers and barriers to new venture creations in Singapore // Singapore management review. – 2006. – N. 28(2). – P. 47-64.

29. Multivariate Data Analysis (7 ed.). Upper Saddle River / Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. and other. - New Jersey: Prentice Hall, 2010. – 739 p.

30. Esfandiar, K., Sharifi-Tehrani, M., Pratt, S., Altinay, L. Understanding entrepreneurial intentions: A developed integrated structural model approach // Journal of Business Research. – 2017. - P. 172-182