Еуропалық Одақ және Қазақстан Республикасы мысалында жасыл экономикадағы шығандарды талдау

Бұл зерттеудің мақсаты өнеркәсіптік қызметтен ластану деңгейінің алдын алу және азайту үшін әртүрлі шығындардың қажетті деңгейінің әсерін анықтау болып табылады. Зерттеу эконометрикалық модельдеу әдістерін, статистикалық және салыстырмалы талдауларды қолдана отырып жүргізілді. Қоршаған ортаның ластануын болдырмауға, төмендетуге және жоюға тікелей бағытталған барлық іс-әрекеттерді инвестициялау моделі жасалды. Бұл модельдерді құру үшін келесі айнымалылар (факторлар) пайдаланылды: СО 2 шығарындыларының қарқындылығы, электр энергиясын тұтыну, электр энергиясын беру және бөлу кезіндегі шығындар, энергия сыйымдылығы және энергия тұтыну, қазіргі бағамен және жан басына шаққандағы ЖІӨ, қолданыстағы бағамен өнеркәсіптік өндіріс. Зерттеу нәтижелері энергия сыйымдылығы, пайдаланылатын энергия бірлігі үшін ЖІӨ деңгейі қоршаған орта шығындарының өзгеруіне әсер етеді деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Болжамдалған модельге сәйкес қоршаған ортаны қорғауға шығындарды арттыру қажеттілігін көрсететін қоршаған ортаға қажетті инвестициялардың мөлшері анықталды. Осылайша, инвестициялардың жалпы көлемінде қоршаған ортаны қорғауға бағытталған инвестициялардың үлесі бар болғаны 1% құрайды, «жасыл экономикаға» салынған инвестициялардың үлесі 0,7% құрайды. Нәтижелер экологиялық шығындарды жоспарлау және тұрақты дамудың инвестициялық индикаторларын анықтау үшін ұсыныстарды әзірлеу үшін пайдаланылуы мүмкін.

1. CEPA 2000 – Classification of Environmental Protection Activities and Expenditure Commission Recommendation of 30 May 2001 on the recognition, measurement and disclosure of environmental issues in the annual accounts and annual reports of companies (2001/453/EC) [Электронный ресурс]. URL: https://ec.europa.eu/eurostat/ramon/nomenclatures/index.cfm?TargetUrl=LST_NOM_DTL&StrNom=CEPA_2000&StrLanguageCode=EN&IntPcKey=&StrLayoutCode=HIERARCHIC

2. Porter R. H. A Review Essay on Handbook of Industrial Organization// Journal o f Economic Literature. – 1991. - № 2 9(2). - P. 553-72

3. Reid A., Miedzinski M. Sectoral Innovation Watch in Euro pe-Eco-Innovation – Final Report. Brussels, Belgium: Europe Innova. - 2008.-96 p.

4. Gerlagh R. A climate-change policy induced shift from innovations in carbon-energyproduction to carbon-energy saving//Energy Economics.- 2008. - № 30.- 425-448.

5. Carraro C., Massetti E., Nicita L. How Does Climate Policy Affect Technical Change?An Analysis of the Direction and Pace of Technical Progress in a Climate-Economy Model. Milano: Fondazione Eni Enrico Mattei. 2009.- 41 p.

6. Carraro C., De Cian E., Tavoni M. Human Capital Formation and Global WarmingMitigation: Evidence from an Integrated Assessment Model. Munich: CESifo Group, 2009. – 27 p.

7. Everett T., Ishwaran M., Ansaloni G. P., Rubin A. Economic Growth and the Environment// Defra Evidence and Analysis Series 2010 [Электронный ресурс]. URL: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/69195/pb13390-economic-growth-100305.pdf

8. Diao, X. D., Zeng, S. X., Tam, C. M., Tam, V. W. EKC analysis for studying economic growth and environmental quality: A case study in China//Journal of Cleaner Production. – 2009. - № 17(5). - P. 541-548.

9. Nuta, F M. Public environmental spending and the economic growth in Romania //EuroEconomica.- 2011. - № 29(3). - P. 109-113.

10. Leipert, C., Simonis, U.E. Environmental damage-environmental expenditures: Statistical evidence on the Federal Republic of Germany// International Journal of Social Economics. - 1988.- № 15(7).-P. 37-52.

11. Ada A. Environmental Protection Expenditure and Economic Growth: A Panel Data Analysis for the EU and Turkey //British Journal of Economics, Finance and Management Sciences. - 2014. - № 9(2). - P. 11-23

12. Ерохина В.Н., Лесина Т.В. Экологические затраты. Актуальные вопросы учета и анализа // Интернет-журнал «НАУКОВЕДЕНИЕ». – 2015. - № 4 [Электронный ресурс]. URL: http://naukovedenie.ru/PDF/87EVN415.pdf

13. Бобылев С. Н., Минаков В. С. Экологоэкономический индекс регионов РФ. − М., 2012. − 152 с.

14. Татаркин А. И., Дорошенко С. В. Регион как саморазвивающаяся социально-экономическая система // Экономика региона. - 2011. - № 1. - С. 15-23.

15. Морозова Е.В. Классификация затрат на природопользование и охрану окружающей среды // Современные наукоемкие технологии. – 2007. – № 9. – С. 40-41.

16. Гусаковская Е.Г. Учет расходов на природоохранную деятельность // Бухгалтерский учет. - 2004. - № 22. - С. 22-26.

17. Саенко, К.С. Учет экологических затрат. - М.: Финансы и статистика. - 2005. - 206 с.

18. Муруева Э.К. Экологические аспекты бухгалтерского учета (на примере лесного сектора экономики): дис. … канд. экон. наук. - СанктПетербург: 2007. – 282 с.

19. Михалищев С., Раскина Ю. Экологическая кривая Кузнеца: случай России [Электронный ресурс]. URL: https://eusp.org/sites/default/files/

20. archive/ec_dep/wp/Ec-03_15.pdf

21. Пастернак А.А. Развитие возобновляемых источников энергии: сравнение основных показателей на примере Казахстана и США// Экономика. Стратегия и практика. – 2014. - № 2 (30). - С. 105-108.

22. Варавин Е.В., Козлова М.В. Оценка развития зеленой экономики в Республике Казахстан // Развитие региона. - 2014. - № 5(4). - С. 1282-1297.

23. Нургалиева К. О. Зарубежный опыт трансформации традиционной экономической системы в зеленую экономику // Статистика, учет и аудит. - 2018. - № 3 (70). - С. 119-123.

24. Шамуратова Н.Б., Жетесова М.Т., Тастанбекова К.Н., Нурланова Н.Н. Рост экономики Казахстана через призму управления природными ресурсами // Вестник Национальной академии наук Республики Казахстан.- 2015.- № 1(16). - С. 143-148.

25. Казбеков Б. К. Зеленая экономика: проблемы, пути и механизмы построения в Казахстане // Вестник КазНУ. Серия экологическая. - 2013. - № 2(38). - С. 67-74.

26. Brooks C. Introductory Econometrics for Finance. – Cambridge. - 2008. – 695 p.

27. Baltagi B. H. Econometric Analysis of Panel Data. - Wiley. - 2005. - 316 p.

28. Arellano M. Panel Data Econometrics. Advanced Texts in Econometrics. - Oxford University Press. - 2003. - 558 p.

29. Ратникова Т. А. Введение в эконометрический анализ панельных данных // Экономический журнал ВШЭ. – 2006. – № 2. - С. 267-316.

30. О затратах на охрану окружающей среды. Комитет по статистике Министерства национальной экономики 2018 год [Электронный ресурс]. URL: https://stat.gov.kz/official/industry/157/statistic/5

31. Инвестиции направленные на охрану окружающей среды по видам природоохранной деятельности. Комитет по статистике Министерства национальной экономики 2018 год [Электронный ресурс]. URL: https://stat.gov.kz/official/industry/157/statistic/7

32. European investment bank investment report 2019/2020: accelerating Europe’s transformation [Электронный ресурс]. URL: https://www.eib.org/attachments/efs/economic_investment_report_2019_en.pdf