Қазақстан Республикасының салық жүктемесінің тиімділігін бағалау

Зерттеудің мақсаты экономиканың инновациялық дамуына ықпал ететін салық жүктемесін бағалау және оның шамасын реттеу әдістері саласында теориялық негіздеу, практикалық ұсынымдар әзірлеу болып табылады. Зерттеу объектісі ЖӨӨ өсуін ынталандыру мүддесінде оны оңтайландыру аспектісінде қаралатын ҚР субъектілерінің салық жүктемесі болып табылады. Зерттеу пәні салық жүктемесін қалыптастыру процестері, сондай-ақ оның рұқсат етілген деңгейін бағалау моделі. Зерттеу әдістері. Зерттеуде бастапқы материалдарды алу, өңдеу және талдау үшін әртүрлі әдістер қолданылды: жалпы ғылыми, экономикалық талдау әдістері, математикалық статистика және экономикалық-математикалық модельдеу. Нақты деректерді өңдеу және тиісті есептеулер Microsoft Excel кестелік процессорының көмегімен жүзеге асырылды. Автордың зерттеуге қосқан үлесі. Автор салық жүктемесінің ЖӨӨ-ге әсерін модельдеу және зерттеу нәтижелерін апробациялау бойынша теориялық-әдістемелік ережелердің, тұжырымдардың, ғылыми-практикалық ұсыныстардың дамуына үлес қосты. Зерттеудің ғылыми жаңалығы - салық жүйесін реформалаумен енгізілген факторларды ескере отырып, экономикаға салық жүктемесін бағалауды жетілдіру бойынша теориялық және әдістемелік ережелерді әзірлеу. Зерттеудің практикалық маңыздылығы жұмыста негізделген теориялық ережелерді, ондағы ұсыныстар мен ұсынымдарды: мемлекеттік басқару органдары тиімді салық жүйесін құру жөніндегі кешенді шараларды әзірлеу кезінде; салық органдары қаржы-шаруашылық қызметке талдау жүргізу және салық жүктемесінің деңгейіне және салық міндеттемелерін орындамауына әсер ететін факторларды анықтау мақсатында; салықтық менеджмент және бизнес-жоспарлау саласындағы кәсіпорындар пайдалануы мүмкін екендігінде.

жалпы өңірлік өнім, салықтар, салық жүктемесі, салық саясаты, салық төлемдері

1. COVID-19: налоговые и юридические аспекты// https://home.kpmg/ ru/ru/home/ insights/2020/03/covid-19-tax-and-legal-issues. Html 24.03.2020.

2. «Казахстан-2050» Стратегиясы // https:// www.akorda.kz/ru/ official_ documents/strategies_and_ programs.25.03.2020

3. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті // http://kgd.gov.kz/ru.26.12.2020.

4. Jose M.C., Carlos D.C., Francisco P.C. A conditional directional distance function approach for measuring tax collection efficiency: evidence from Spanish regional offices (2020). International Transactions in Operational Research, Volume28, Issue2, March 2021, PP. 1046-1073.

5. Zhang Y.R., Hong Z.F., Chen Z.X., Glock C.H. Tax or subsidy? Design and selection of regulatory policies for remanufacturing (2020). European journal of operational research T.287 (3), PP. 885-900

6. Garg M., Khedmati M., Meng F.J., Thoradeniya P. Tax avoidance and stock price crash risk: mitigating role of managerial ability (2020) International journal of managerial finance [Electronic source] URL: http://apps.webofknowledge.com/ full_record.do?locale=ru_RU&errorKey=&search_ mode=GeneralSearch&qid =9&log_ event=yes&produc ullRecord&doc=38&page=1

7. Park S.H. Tax Burdens in Japan and South Korea: Measurement Using Average Effective Tax Rates (2020). Social science japan journal. T 23, Volume 1 PP. 37-64.

8. Ofori-Abebrese G., Baidoo, S.T., Olesu, S.T. Optimal tax rate for growth in Ghana: An empirical investigation (2020). Journal of public affairs [Electronic source] URL: http://apps.webofknowledge.com/full_record.do?product=WOS&search_mode=GeneralSearc h&qid=18&SID=C3OYcas1lnSOOgwZ8Re&page=2& doc=77

9. Lukacova M., Korecko J., Jencova S., Juskova M. Аnalysis of selected indicators of tax competition and tax harmonization in the EU (2020) Entrepreneurship and sustainability issues. T 8, Volume 1, PP. 123-137.

10. Abbiati L., Antinyan A., Corazzini L. A survey experiment on information, taxpayer preferences, and perceived adequacy of the tax burden (2020). Heliyon T 6, Volume 3.

11. Giday A., Tatay T. New Indicator to Measure Tax Burden - Proposal (2020). Public finance quarterly-hungary T 65, Volume 2, PP. 263-283.

12. Cristea L.A., Voda A.D., Ciocanea B., Luca M. Is the Tax Burden a Generating Factor of Fiscal Evasion in South-East Europe? (2020). Conference on Economies of the Balkan and Eastern European Countries. (Bucharest, Romania). PP. 153- 169.

13. Balatsky E.V., Ekimova N.A., Evaluation of Russian Economic Sectors’ Sensitivity to Tax Burden (2020). Journal of tax reform T 6 (2), рр. 157-179.

14. Paientko T, Oparin V.Reducing the Tax Burden in Ukraine: Changing Priorities (2020). Central European management journal T 28, Volume 3, PP. 98-126

15. Какаулина М.О. Влияние налоговой нагрузки на валовой региональный продукт: [Текст]: автореф. дис. … канд. экон. наук: 08.00.10 / М.О. Какаулина. - Благовещенск, 2015. - 22 с.

16. Погребняк Р.Г., Жукова М.С., Тускаева Ц.Г. Влияние налоговой нагрузки на экономический рост регионов с различным природно-ресурсным потенциалом // Аудит и финансовый анализ. - 2009. - № 1. - С. 12- 16

17. Цепелев О.А., Какаулина М.О. Моделирование влияния налоговой нагрузки на экономический рост с учетом экономического потенциала региона / О.А. Цепелев // Россия и Китай: новый вектор развития социально-экономического сотрудничества: материалы II междунар. научно-практ. конф. Вып. 2: В 2 ч.. Ч. 1/ Под общ. ред. Л.А. Понкратовой. - Благовещенск: Изд-во Амур. гос. ун-та, 2013. - С. 179-183.

18. Петухова Т.А. Организация расчетов по налогам и сборам и анализ налоговой нагрузки организации// Материалы XI междунар. научно-практ. конф. Повышение управленческого, экономического, социального и инновационно- технического потенциала предприятий, отраслей и народно-хозяйственных комплексов (г. Пенза, 21-22 май,2020 г.). - Изд-во: Пензенский государственный аграрный университет, 2020. - 293 с. - С. 155- 162.

19. Амелина Е.А. Н алоговая нагрузка организации: понятие, методики расчета и направления оптимизации // Калужский экономический вестник. - 2020. - № 2- С. 68-72.

20. Заозеров И.А., Кудинова А.А. Методики расчета налоговой нагрузки в современных условиях // Материалы CLXXII междунар. научно-практ. конф. Молодой исследователь: вызовы и перспективы (г. Москва, 6 июля, 2020г. ) - Изд-во: ООО «Интернаука» Т. 25 (172). - М, 2020. - 380 с. - С.175-178.

21. Чилеко О.В. Влияние налоговой нагрузки на размер теневой экономики Республики Беларусь // Материалы междунар. научно-практ. конф. Актуальные проблемы налоговой политики (Москва, 30 апреля-10 мая 2020 г.). - Изд-во: «Перо» (Москва), 2020. - 371 с. - С. 354-358.

22. Гусев А.Б. Налоги и экономический рост: теории и эмпирические оценки [Текст] / А.Б. Гусев. - М.: Экономика и право, 2003. - 139 с.

23. Khaibulaeva R.G. Tax burden and tax benefits, reduced tax rates// Мировая экономика: проблемы безопасности. - 2020. - № 3. - С. 167-171.

24. Андронова О.А., Изряднова О.И., Казакова М.В. Налоговая нагрузка и система налогообложения в странах мира: динамика и реформы// Экономические отношения- 2020. - № 3. - С. 629-648.

25. Мельничук М.В., Караев А.К., Фрумина С.В. Налоговая нагрузка и экономический рост в российских регионах // Аудит и финансовый анализ. - 2008. - № 4. - С. 24-30.

26. Mayoral J.M., Segura A.S. How has the tax burden on Spanish companies evolved over the last decade? Regulatory remedies versus tax planning (2020). Revista de contabilidad-Spanish accounting review T 23 (2), PP. 224-237.

27. Есымханова З.К., Сакенова З.М., Амренова Л.К. Налоговая нагрузка и ее влияние на уровень экономического роста регионов страны // Валютное регулирование. валютный контроль. - 2020- № 1. - С. 64-67.

28. Яценко В.С. Оценка влияния налоговой нагрузки на деятельность предприятий Республики Казахстан // Вопросы экономики и управления. - 2020- № 1(23). - С. 16-22.

29. Жумабаева М.Д. Оценка налоговой нагрузки компании // Материалы VI междунар. научно-практ. конф. Современные финансовые отношения: проблемы и перспективы развития (г. Новосибирск, 05 декабря 2019 г.). - Изд-во: Сибирский государственный университет путей сообщения, 2020. - 215 с. - С. 62-70.

30. Тайбекулы А. Налоговая система Казахстана: решения и вызовы // Институт мировой экономики и политики (ИМЭП) при Фонде Первого Президента Республики Казахстан - Лидера Нации. - 2015. - 60 с.

31. Досова Л. Роль налоговых поступлений в обеспечении устойчивого экономического роста Республики Казахстан//ООО «Сибирская академическая книга» (Новосибирск). - 2019. - № 31-2 (75). - С. 90-94.

32. Нурумов А.А. Налоговая система и проблема развития экономики РК // Материалы Междунар. научно-метод. конф «Актуальные проблемы налогов, бюджета и системы подготовки экономических кадров», 25-26 февраля 2018, КазУЭФМТ. - С. 69-74.

33. Интыкбаева С. Некоторые проблемы налоговой политики // Каржы-Каражат. Финансы Казахстана. - 2018- № 1. - С. 77-79.

34. Какимжанов З. Существенные изменения в налоговое законодательство // Каржы-Каражат, Финансы Казахстана. - 2018. - № 1-2. - С. 11-17.

35. Нурумов А, Бекболсынова А., Ермекбаева Б., Арзаева М. Налоги и налогообложение: учебник. - Алматы: Изд-во Фолиант, 2018 г. - 352 с.

36. Нугербеков С.Н., Карашулаков Г.Ж., Тычинская Ю. Определение эффективной налоговой нагрузки на экономику, учитывая специфику Казахстана // www.economy.kz/files/ vse%20stati/68 %20nuger.pdf.18.04.2020.

37. Чаплинска А., Асанова М.К., Орымбекова Р.А., Шевякова А.Л. Налоговая нагрузка в Республике Казахстан // Вестник Карагандинского университета. Серия «Экономика». - 2016. - № 2(82). - С. 248-254.

38. Доля налогов в ВВП стран// http://svspb.net/danmark/nalogov-v-vvp-stran. php.17.04.2020.

39. Кулекеев Ж., Пак Е. Тяжело ли налоговое бремя в Казахстане и надо ли ещё увеличивать его? // https://forbes.kz//process/ e x p e r t i s e / v y i s o k o _ l i _ n a l o g o v o e _ b r e m y a _ v _ kazahstane/?.26.12.2020.

40. Кривая Лаффера// https:// ru.wikipedia.org.16.04.2020.

41. Комитет по статистике Министерство национальной экономики Республики Казахстан // https://stat.gov.kz/.08.04.2020.

42. Гурвич Е.Т., Краснопеева Н.А. Анализ взаимосвязи доходов и расходов российских региональных бюджетов// Вопросы экономики. 2020.- № 2. - С. 5-29.

43. Синельников-Мурылев С., Баткибеков С., Кадочников П., Некипелов Д. Оценка результатов реформы подоходного налога в Российской Федерации // Вопросы экономики. 2020. - № 6. - С.25-35

44. Дадашев А.О. О стимулирующем потенциале налоговой политики // Экономист. - 2020. - № 9. -С. 45-50