Мемлекеттік стратегиялық жоспарлау мен басқарудың тиімді моделін қалыптастыру әдістемесі

Жұмыстың мақсаты мемлекеттік стратегиялық жоспарлау мен басқарудың тиімді үлгісін әзірлеуді қамтамасыз ететін негізгі әдіснамалық ережелерді негіздеу болып табылады. Мақалада қазіргі уақытта кеңінен қолданылатын “стратегиялық жоспарлау” ұғымының мағынасы мен мәніне талдау жасалынды. Нәтижесінде, мемлекеттік құрылымының орталықтандырылған унитарлық формасы бар елдерде «мемлекеттік стратегиялық жоспарлау» емес, “мемлекеттік стратегиялық жоспарлау және басқару” терминін қолдану дұрысырақ деген тұжырым жасалынды.
Бұл корпоративтік сектор кәсіпорындарының қызметін реттеуді жанама әдістермен жүзеге асыратындығына байланысты. Бюджет қаражатынан қаржыландырылатын ұйымдарға қатысты басшылық тікелей іс-қимылдың экономикалық және ұйымдық-құқықтық әдістерімен жүзеге асырады.
Мақалада мемлекеттік стратегиялық жоспарлау мен басқарудың принципті үлгісі ұсынылған және негізделген. Оның құрамына дәстүрлі элементтерден басқа, сонымен қатар миссия, мақсаттар жүйесі, оның қол жетімділігін қамтамасыз ететін құралдар жиынтығы, ұйымдық құрылым және басқару тетіктері қарастырылған. Соңғы элемент белгіленген мақсаттарға жету үшін басшылық пен ұжымның жұмысында үйлесімділікті қамтамасыз ететін негізгі және тиімді стратегиялық құралдарының бірі болып табылады. Алайда, мемлекеттік органдардың нақты тәжірибелік қызметінде бұл маңызды элемент жоспарлы, бағдарламалық және жобалық құжаттарды әзірлеу және іске асыру тәртібін регламенттейтін нормативтік құқықтық құжаттарға енгізілмейді.
Мақалада стратегиялық құжаттар мен оларға сәйкес әдістерді әзірлеу кезінде талаптары сақталуы керек принциптер жүйесі келтірілген. Сондай-ақ шетелдік тәжірибелерде, атап айтқанда ЕЭЫДҰ елдерінің тәжірибесін талдау негізінде стратегиялық жоспарлау мен басқаруды пайдалану саласындағы типтік қателер, сондай-ақ шектеулер келтірілген.

1. Исаева Н.И. 5.1 Государственная система стратегического планирования в Украине: проблемы и перспективы развития. Состояние и перспективы развития экономики (мировой, национальной, региональной). В 2 книгах. К 2.: монография / [авт.кол. : Безденежных Т.И., Пахомова Е.А., Резников А.В. и др.]. – Одесса: КУПРИЕНКО СВ, 2015 – 174с. : ил., табл. 4 [Дата обращения 02.04.2021]

2. Логвинов С.А. Макроэкономическое стратегическое планирование: Учебное пособие. — М: ИНФРА-М, 2001. — 348 с.

3. Стратегическое планирование / Под. ред. Уткина Э. А. — М.: Ассоциация «Тандем». Издательство «ЭКМОС», 1998. - 440 с.

4. Мескон М.Х., Альберт М., Хедоури Ф. Основы менеджмента: Пер. с англ. – М.: «Дело», 1992. – 792 с.

5. Яковлева С.И. Стратегическое планирование регионов и городов Электронный ресурс]: учеб. пособие.3-е дополненное издание. - Тверь: Твер. гос. ун-т, 2015. - 1 электрон. опт. диск (DVD-ROM). URL: http://texts.lib.tversu.ru/texts/OR/ucheb/12747d/01_ start.html [Дата обращения 02.04.2021]

6. Стратегическое планирование. Официальный Интернет ресурс Министерства экономического развития РФ. URL: https://www.economy.gov.ru/material/directions/strateg_planirovanie [Дата обращения 23.03.2021]

7. Батов Г. Х. Стратегическое планирование как инструмент стратегического управления региональной социально-экономической системой // МИР (Модернизация. Инновации. Развитие). 2016. Т. 7. № 2. С. 212–218. doi:10.18184/2079-4665.2016.7.2.212.218 URL: https://cyberleninka.ru/article/n/strategicheskoe-planirovanie-kak-instrumentstrategicheskogo-upravleniya-regionalnoy-sotsialnoekonomicheskoy-sistemoy [Дата обращения 07.04.2021]

8. Кирбитова С. В. Презентационные материалы по дисциплине Прогнозирование и планирование (ОФО, Кафедра ЭУ) 20005. Год издания 2014. Сайт ВГУЭС URL: https://www.vvsu.ru/enter/distance/distance_education/profile/disciplines/presentation/idp/23095/prezentatsii_k_lektsiiam [Дата обращения 02.04.2021]

9. Лафта Дж. К. Менеджмент: уч. пособие. – М.: ТК Велби, 2004.

10. Стратегическое планирование. Понятие и этапы стратегического планирования. Сайт STPLAN.RU. Стратегическое планирование и управление. URL: http://www.stplan.ru/articles/theory/strplan.htm [Дата обращения 09.04.2021]

11. Волкова, В. Н. Теория систем и системный анализ: учебник для академического бакалавриата / В. Н. Волкова, А. А. Денисов. — 2-е изд., перераб. и доп. — Москва : Издательство Юрайт, 2019. — 462 с.

12. Норт Д. Институты, институциональные изменения и функционирование экономики / Пер. с анг. А, Н. Нестеренко. Экономика. Фонд экономической книги «Начало». М:. – 1997.

13. Организационная эффективность. Сайт HRHelpline - информационный портал по вопросам управления персоналом и лидерству. URL: https://hrhelpline.ru/organizaczionnaya-effektivnost

14. Литвинцева Е, Переверзина О. Внедрение принципов открытости в государственнослужебную культуру // ГОСУДАРСТВЕННАЯ СЛУЖБА. - 2015. - № 2 (94).

15. Дугина О. Корпоративная культура и организационные изменения // Кадровый вестник. - 2000. - № 12. URL: https://quality.eup.ru/MATERIALY7/kki.html

16. Комаровский В.С. Политико-административная культура и публичные ценности россиян. Электронное СМИ «Обозник». URL: http://www.oboznik.ru/?p=45689

17. Зинченко Г.П. Социология управления: учебник. - Ростов-на-Дону : Феникс, 2004. — 384 с.

18. Камерон К., Куинн Р. Диагностика и изменение организационной культуры / Пер. с анг. под ред. И. В. Андреевой. – СПб: Питер, 2001. – 320 с.: ил. – (Серия «Теория и практика менеджмента»).

19. Национальный доклад о состоянии государственной службы в республике Казахстан. Областная общественно-политическая газета «Южный Казахстан». 15 мая 2018. URL: https://yujanka.kz/natsionalnyj-doklad-o-sostoyaniigosudarstvennoj-sluzhby-v-respublike-kazahstan [Дата обращения 08.04.2021]

20. Адаптированный перевод курса по стратегическому планированию Автор текста Matt H. Evans, CPA, CMA, CFM. Перевод: Баязитов Т.М., bayazitov@mmk.ru (по материалам сайта Excellence in Financial management. Сайт Интернет-проекта «Корпоративный менеджмент» URL: https://www.cfin.ru/management/finance/strat_trance.shtml [Дата обращения 02.04.2021]

21. Шамгунов Р.Н. Стратегическое планирование или управление – что выбрать? Сайт Интернет-проекта «Корпоративный менеджмент». URL: https://www.cfin.ru/management/strategy/competit/department.shtml [Дата обращения 02.04.2021]