Қазақстанда интернет-кеңістік пен ақпараттық қоғамды қалыптастырудың негізгі үрдістері

Мақалада соңғы уақытта әлемде орын алған саяси оқиғалармен, сондай-ақ жаңа интернет-технологияларды жылдам дамыту және кеңінен пайдаланумен байланысты елеулі өзгерістерге ұшырайтын Қазақстанның ақпараттық кеңістігінің проблемалары ашылады. Бүгінгі таңда телекоммуникациялық сектор экономиканың негізгі бағыттарының бірі болып табылады, барлық мемлекеттік жүйелердің жұмыс істеуі оның тиімді қызметіне байланысты. Телекоммуникациялық қызметтер секторын дамыту экономикалық өсудің негізгі факторы ғана емес, жаһандану жағдайында ел экономикасын дамытудың қажетті шарты болып табылады. Зерттеудің мақсаты ақпараттық ортаның негізгі агенттерінің деректерін, телекоммуникация секторы субъектілерінің даму деңгейін талдау және Қазақстанның интернет-кеңістігінің дамуының негізгі үрдістерін айқындау болып табылады. Зерттеудің әдіснамалық негізін танымның жалпы ғылыми әдістері, атап айтқанда экономикалық, статистикалық, логикалық-аналитикалық талдау әдістері, жүйелік әдіс, синтез құрады. Жүргізілген зерттеу негізінде Қазақстанның интернет-кеңістіктегі ақпараттық ортасын дамыту осы процестің көптеген қатысушыларының іс-қимылын үйлестіруді талап ететін салааралық, ведомствоаралық және мемлекеттік міндет болып табылады. Ақпараттық ортаның елдің бизнес-қоғамдастығына және Қазақстан экономикасына әсері өсті және оның даму траекторияларын айқындауды талап етеді. Мақала Қазақстан нарығына қызығушылық танытатын ақпараттық ортаны зерттеушілер мен бизнес-практиктерді қызықтыруы мүмкін.

1. Gasanov, G.A., Gasanov, T.A. & AlemsetovA G.K. (2021). Digital agriculture project and its financial implicationsprovision in conditions of economic instability. Regional’nye problemy jekonomicheskih preobrazovanij, 1 (123), 54-63 https://doi.org/10.26726/1812-7096-2021-1-54-63 . (In Russ.)

2. State Program “Informational Kazakhstan-2020”, (2021) [updated October 10, 2021; cited November 30, 2021]. Available: https://zerde.gov.kz/activity/management-programs/the-state-programdigital-kazakhstan/ (In Russ.)

3. Bureau of National Statistics (2021) [updated October 10, 2021; cited November 30, 2021]. Available: http://www.stat.gov.kz (In Russ.)

4. International Telecommunication Union: Index of Information and Communication Technology Development in the World in 2017 (2021) [updated October 10, 2021; cited November 30, 2021]. Available: https://gtmarket.ru/ratings/ict-developmentindex/ict-development-indexinfo (In Russ.)

5. Ministry of Information and Social Development of the Republic of Kazakhstan (2021) [updated October 10, 2021; cited November 30, 2021]. Available: http://qogam.gov.kz/ru/pages/kolichestvozaregistrirovannyh-smi-v-kazahstane (In Russ.)

6. Electronic government of the Republic of Kazakhstan (2021) [updated October 10, 2021; cited November 29, 2021]. Available: https://egov.kz/cms/ru/information/about/stat (In Russ.)

7. Kazakhstan Economic Report 2020. World Bank (2021) [updated October 10, 2021; cited November 30, 2021]. Available: https://www.vsemirnyjbank.org/ru/country/kazakhstan/publication/economic-updatefall-2017 (In Russ.)

8. Kane, G.C., Palmer, D., Phillips, A.N., Kiron, D., & Buckley, N. (2015). Strategy, not technology, drives digital transformation. MIT Sloan Management Review and Deloitte University Press, 14, 1-25 [updated November 10, 2021; cited November 30, 2021]. Available: https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/fr/Documents/strategy/dup_strategy-nottechnology-drives-digital-transformation.pdf (In Russ.)

9. Dynamics of domain names registration in the KZ zone. Kazakhstan Network Information Center (2018) [updated October 10, 2021; cited November 30, 2021]. Available: http://nic.kz/stats/ (In Russ.)

10. Eryeşil, K. (2021). Digital Leadership, Leadership Paradigm of the Digital Age: A Conceptual Framework. Equinox Journal of Economics Business and Political Studies, 8(1), 98-112. https://doi.org/10.48064/equinox.885320.

11. National info communication holding Zerde (2021). Report on the development of the industry of information and communication technologies in the Republic of Kazakhstan JSC [updated October 10, 2021; cited November 30, 2021]. Available: https://zerde.gov.kz/New%20 (In Russ.)

12. Glazyev, S.Yu., Fetisov, G.G. (2014) New Course: breakthrough strategy. Jekonomicheskie strategii[Economic strategies], 4 (120), 8-17. (in Russ.)

13. Nguyen, T. T., Pham, T. A. T., & Tram, H. T. X. (2020). Role of information and communication technologies and innovation in driving carbon emissions and economic growth in selected G-20 countries. Zhurnal jekologicheskogo menedzhmenta [Journal of environmental management], 261, 110162. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2020.110162 (in Russ.)

14. Annual report of Kazakhtelecom JSC (2015) [updated November 13, 2021; cited December 05, 2021]. Available: https://telecom.kz/page/godovieotcheti.171802/1 (in Russ.)

15. Annual report of Kazakhtelecom JSC (2016) [updated November 13, 2021; cited December 05, 2021]. Available: https://telecom.kz/page/godovieotcheti.171802/1 (in Russ.)

16. Nurkatov, A.A. (2019) Network structures of the telecommunications industry as a factor of spatial development of the economy of the regions of the Republic of Kazakhstan. Jekonomika i upravlenie [Economics and management], 4 (162), 26-32. (in Russ.)

17. Sokolov, I.A., Schneps-Schneppe, M.A., Kupriyanovsky, V.P., Namiot, D.E., Seleznev, S.P. (2017)Telecommunications as a crucial link in the digital economy. Russian experience. Mezhdunarodnyj zhurnal otkrytyh informacionnyh tehnologij [International Journal of Open Information Technologies], 5, 25-33. (in Russ.)

18. The State program of infrastructure development «Nurly Zhol» for 2015-2019 dated April 6, 2015 No. 1030 [updated November 13, 2021; cited December 17, 2021]. Available: http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=37168057.

19. Volkov, V.S., (2014) Trends and features of the telecommunications market of Kazakhstan. Mezhdunarodnyj issledovatel’skij zhurnal [International Research Journal], 8 (27), 13-14. (in Russ.)