Экономиканың инновациялық дамуы жағдайында бизнестің тиімділігін арттыру тетіктері

Шағын және орта бизнестің дамуы ел экономикасының даму кепілі. Шағын және орта бизнестің инновациялық дамуы тек өнім шығарылымын арттырып, бюджетке салық мөлшерін көбейтіп ғана қоймай, мемлекет ішіндегі әлеуметтік-экономикалық жағдайды жақсартады. Халық арасында жұмыссыздық деңгейі төмендейді, жұмысбасты халық саны артады, табыс деңгейі жоғарылайды, өмір сүру деңгейі жақсарады және орта тап мүшелері артады. Мақаладағы зерттеу мақсаты – мемлекеттегі шағын және орта бизнестің даму динамикасын талдау, инновациялық белсенділігін саралау және тиімділігін арттыратын тетіктерді ұсыну. Зерттеу барысында бизнес субъектілерінің 2015-2020 жылдардағы негізгі көрсеткіштері сараланды. Зерттеу базасына Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының мәліметтері негіз болды. Зерттеру барысында Экономика ғылымының жалпы әдістері дедукция, индукция және логикалық құрылымдау және топтау, салыстыру және статистикалық әдістері қолданылды. Зерттеу нәтижесі ретінде ҚР экономикасының инновациялық даму жағдайында ШОБ тиімділігін арттыру үшін нормативтік-құқықтық, инновациялық, қаржылық және инфрақұрылымдық тетіктері ұсынылды. Әр тетіктің бағыттары бойынша инновациялық шағын және орта бизнесті дамыту шаралары берілді. Зерттеу материалы ЖОО оқу материалы, бизнес субъектілеріне және мемлекеттік басқару органдарына негіз бола алады.

1. Bozhko, L. (2022). The Innovative Basis of the Growing Small and Medium-sized Businesses. In IX International Scientific and Practical Conference “Current Problems of Social and Labour Relations (ISPC-CPSLR 2021), 69-74. Atlantis Press. https://doi.org/10.2991/assehr.k.220208.012

2. Page, S.J., Forer, P., & Lawton, G.R. (1999). Small business development and tourism: Terra incognita?. Tourism Management, 20(4), 435-459. https://doi.org/10.1016/S0261-5177(99)00024-2

3. Kangalakova, D.M., & Sabden, O. (2017). Methods of assessment of efficiency of small and medium-sized enterprises in developing countries: Experience of Kazakhstan. International Journal of Economic Research, 14(7), 47–57.

4. Abramchikova, N.V. (2021). Government support for small and medium-sized businesses in the face of the COVID-19 pandemic. Regional Economics: Theory and Practice. https://doi.org/10.24891/re.19.6.1053

5. Shinozaki, S., & Rao, L.N. (2021). COVID-19 Impact on Micro, Small, and Medium-Sized Enterprises under the Lockdown: Evidence from a Rapid Survey in the Philippines. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/SSRN.3807080

6. Rakhisheva, A.B., Sartоva, R.B., Bolatova, B.Z., & Omarkhanova, Z.M. (2019). Innovative management in the development of small and mediumsized businesses. Reports of NAS RK, 6, 236-241. https://doi.org/10.32014/2019.2518-1483.195

7. Švárová, M., & Vrchota, J. (2013). Strategic management in micro, small and mediumsized businesses in relation to financial success of the enterprise. Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae Brunensis, 61, 2859-2866.

8. Yushkova, V., Kostin, G., Davydov, R., Rud, S., Dudkin, V., & Valiullin, L. (2019, November). The development of small and medium-sized businesses, as the basis for a balanced development of agriculture in Russia. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 390(1), 012016. IOP Publishing. https://doi.org/10.1088/1755-1315/390/1/012016

9. Yushkova, V.V., Myazin, N.S., Davydov, V.V., Makeev, S.S., Rud, V.Y., & Switala, F. (2020, September). Problems and main directions of innovative development of small and medium-sized businesses in agriculture of Russia. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 940(1), 012045. IOP Publishing. https://doi.org/10.1088/1757-899X/940/1/012045

10. Hosking, A. (1993). Entrepreneurship course. International relationships [Mezhdunarodnye otnoshenija]. (In Russ.).

11. Knight, F.H. (2003). Risk, uncertainty and profit. Moscow: case [M.: delo]. (in Russ.).

12. Thunen, I.G. (1926). An isolated state. M.: Economic life. [Ekonomicheskaya zhizn]. (in Russ.).

13. Schumpeter, J. (1982). The Theory of Economic Development. Moscow, Progress. (in Russ.).

14. Andreeva, I.G., & Pavlov, K.V. (2007). The effectiveness of the implementation of state support for the development of small businesses. Russian Entrepreneurship [Rossijskoe predprinimatel’stvo], 12, 95-98. (in Russ.).

15. Maier, L. (2013). Innovation incubators – entities of support of small and medium-sized enterprises’ competitiveness in the modern economy. Economy and Sociology: Theoretical and Scientifical Journal, 2, 67-86.

16. Romanenko, E.V. (2008). Regional programs for support and development of small business: performance indicators. Russian Entrepreneurship [Rossijskoe predprinimatel’stvo], (11-1), 93-97. (in Russ.).