Қазіргі уақытта Қазақстанның жоғары білім беру жүйесі ұлттық экономиканың цифрлық технологиялық платформаларға көшуіне байланысты түбегейлі трансформация кезеңін өткізіп жатыр. Тәжірибе көрсетіп отырғандай, бұндай көшу еңбек нарығының өзгермелі талаптарына бейімделе алатын, инновациялық біліммен қаруланған білікті мамандарды даярлау қажеттілігімен тығыз байланысты. Бұл зерттеудің мақсаты – Қазақстан Республикасындағы жоғары білім беру жүйесінің дамуы мен инновациялық даму деңгейі арасындағы өзара байланысты бағалау. Зерттеу барысында корреляциялық-регрессиялық талдау, сызықтық теңдеулерді модельдеу, құрылымдық-функционалдық және салыстырмалы талдау, сондай-ақ топтастыру әдісі қолданылды. Эмпирикалық база ретінде Қазақстан Республикасы Ұлттық статистика бюросының және халықаралық дереккөздердің 2013–2023 жылдар аралығындағы статистикалық мәліметтері пайдаланылды. Бұл мәліметтер білім беру деңгейі мен жоғары технологиялар экспорты көлемі бойынша 80-нен астам елді қамтиды. Корреляциялық талдау нәтижелері жалпы ішкі өнім (корреляция коэффициенті – 0,95), жоғары оқу орындарындағы студенттер саны (0,66), сондай-ақ өнеркәсіптегі инновацияларға жұмсалған шығын көлемі (0,61) Қазақстандағы ішкі ҒЗТКЖ шығындарына ең көп әсер ететін факторлар екенін көрсетті. Сонымен қатар, сандық көрсеткіштердің оң серпініне қарамастан, Қазақстанда академиялық білімді нарықтық инновацияларға трансформациялауды тежейтін бірқатар жүйелік кедергілер сақталып отыр. Болашақ зерттеулердің бағыты ретінде жоғары білім беруді трансформациялаудағы цифрлық технологиялардың рөлін тереңірек зерттеу және жоғары оқу орындарының инновациялық әлеуетін бағалау индикаторларын әзірлеу ұсынылады.

Гендерлік теңдік Қазақстанның еңбек нарығындағы қазіргі заманғы талаптар мен өзгерістер жағдайында елдің одан әрі экономикалық дамуы мен қоғамдық әл-ауқаты үшін қажет деп есептеледі. Қазақстандағы еңбек нарығының тұрақты дамуы үшін гендерлік мәселелерді анықтау және басқару тәжірибесінде гендерлік теңдікті қолдану мүмкіндіктерін ұсыну болып табылады. Гендерлік теңдік көрсеткіштерінің экономикалық деректермен байланысын талдау үшін регрессиялық және корреляциялық талдау жүргізілді. Әйелдердің жалақысының ерлер жалақысына қатынасы мен экономикалық қызмет топтарындағы әйелдердің үлесі арасында күшті оң корреляция (r = 0,909, p = 0.000265) анықталды, бұл әйелдердің еңбек нарығына қатысуы олардың жалақысының өсуімен байланысты екенін көрсетеді. Зерттеу нәтижелері Қазақстанның еңбек нарығында гендерлік теңсіздікке қатысты белгілі бір ілгерілеудің бар екенін, бірақ құрылымдық кедергілер сақталатынын көрсетеді. Тұрақты дамуға қол жеткізу үшін жалақы теңдігін қамтамасыз ету, әйелдердің жалақысы жоғары салаларға қатысуын арттыру, басшылық лауазымдарда гендерлік тепе-теңдікті қалыптастыру бойынша кешенді шаралар қажет. Гендерлік теңдікті нығайту еңбек өнімділігін арттырады, қызметкерлер санын көбейтеді, сонымен қатар экономиканың тұрақтылығын арттырады. Гендерлік теңдік арқылы Қазақстанның еңбек нарығының орнықты дамуын басқару саласындағы болашақ зерттеулер гендерлік бастамалардың экономикалық өсу мен әлеуметтік тұрақтылыққа ұзақ мерзімді әсерін зерттеуге, сондай-ақ нақты саясаттар мен бағдарламалардың тиімділігін бағалауға бағытталуы мүмкін.