Өзін-өзі жұмыспен қамту: теориялық негіздері мен мәселелері

Мақалада Қазақстан Республикасының еңбек нарығындағы өзін-өзі жұмыспен қамту мәселелері қарастырылған. Қазақстандағы өз бетінше жұмыспен қамтылғандардың даму тенденциялары, еңбек

нарығының даму қарқынын тежейтін проблемалар мен факторлар келтірілген. Мақала авторлары өзін-өзі жұмыспен қамту мәселелерін зерттеу нәтижесінде Қазақстан Республикасындағы өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтарды статистикалық есепке алу мәселесін ашып көрсетеді, онда жұмыс берушілермен еңбек келісімшарты рәсімделмеген азаматтар «өзін-өзі жұмыспен қамтылғандар» санатына жатқызылған.

Жүйелілік талдау әдістерін қолдану Қазақстанда өзін-өзі жұмыспен қамтуды дамыту ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік берді. Мақаланың мақсатына жетудегі қойылған міндеттер, жасалынған қорытындылар мен тұжырымдар қисынды және салыстырмалы талдау әдістеріне сүйенеді.

Еңбек нарығын дамыту жөніндегі бағдарламалардың тиімділігін арттыруда өзін-өзі жұмыспен қамтудың нормативтік-құқықтық негіздерін жетілдіру, өзін-өзі жұмыспен қамтыған халықтың мәртебесін нақтылау, жеке кәсіпкерлікті дамыту арқылы жұмыссыздық деңгейін төмендету қажеттілігі көрсетілген.

Авторлармен өңірлерде кәсіпкерлікпен айналысатын тіркелмеген адамдар мен бейресми жұмыспен қамтылған жалдамалы жұмыскерлерді салықтық есепке алу және оларды зейнетақы, әлеуметтік және медициналық қамсыздандыру жүйесіне енгізу бойынша практикалық қадамдарды жетілдіру ұсынылады.

1. Чуланова З.К., Қайратқызы Г. Орталық Азиядағы адам дамуының проблемалары мен мүмкіндіктері // Экономика: стратегия и практика.- 2019.- № 1 (14).- С. 135-147

2. Sabirova R.K., Adietova E.M., Utalieva R.S., Bisembieva Zh.K., Mugauina R.V., Kaigorodtsev А.- 2018. Development of the labor market of the republic of Kazakhstan in the conditions of innovative economy. Bulletin of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, 2, 94-99. doi.org/10.32014/2019.2518-1467.64

3. Смит А. Исследование о природе и причинах богатства народов: пер. с англ. // Антология экономической мысли. - М.: Эксмо, 2007. - 960 с.

4. Маршалл А. Основы экономической науки: пер. с англ. // Антология экономической мысли. - М.: Эксмо, 2007. — 832с.

5. Clark K., Drinkwater S. Pushed out or pulled in? Self-employment among ethnic minorities in England and Wales. - 2000. Labour Economics.Volume 7, Issue 5, 603-628

6. Sabirova R.K., Adietova E.M., Karamuldina А.А. Self-employment of population in Kazakhstan. -2018. News of the national academy of sciences of the Republic of Kazakhstan series of social and human sciences.Volume 2, Number 318, 138 – 141

7. Рынок труда: учебник для вузов / В.С. Буланов [и др.]; под ред. В.С. Буланова и Н.А. Волгина. -3-е изд., перераб. и доп.— М. : Экзамен, 2010.-479 с.

8. Токсанбаева М.С. Самозанятость и ее противоречия// Сyberleninka 1998 [Электронный ресурс]. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/samozanyatost-i-ee-protivorechiya (дата обращения: 7.02.2020).

9. Социальный портрет самозанятого населения в южных регионах Республики Казахстан / Кулекеев Ж. и др. – Алматы: Казстатинформ, 2018. – 124 с.

10. Braguinsky S., Klepper S., Ohyama A. -2012. High-tech self-employment J. Law Econ., 55 (4) 869-

11.

12. Berglann H. Moen E.R., Røed K., Skogstrøm J.F.-2011. Entrepreneurship: Origins and returns. Labour Economics. Elsevier, 18(2), 180-193

13. Timothy B. - 1995. Self-employment entry across industry groups. Journal of Business Venturing, 10, 143-156

14. Дуламбаева Р.Т.,Иляшова Г.К. Самозанятость как новое направление занятости в Республике Казахстан//[Электронныйресурс]. URL:http://be5.biz/ekonomika1/r2013/3565.htm (дата обращения: 12.10.2019).

15. Жусупова А. Феномен самозанятости в Казахстане как отражение специфики социальноэкономического развития // [Электронный ресурс]. URL: https://www.academia.edu/39297504 (дата обращения: 14.03.2019).

16. Hundley, G. - 2000. Male/female earnings differences in self-employment: The effects of marriage, children, and the household division of labor. Industrial and Labor Relations Review, 54(1), 95–114. doi:10.1177/001979390005400106.

17. Budig, M. - 2006. Intersections on the road to self-employment: Gender, family, and occupational class. Social Forces, 84(4), 2223–2239. doi: 10.1353/sof.2006.0082.

18. Hughes K.D. - 2003. Pushed or pulled? Women’s entry into self-employment and small business ownership.Gend. Work. Organ, 10 (4), 433-454

19. Hamilton B.H. - 2000. Does self-employment pay? An empirical analysis of the returns to self employment. J. Political Econ, 108 (3), 604-631

20. Tervo H. -2006. Regional unemployment, self-employment and family background, Applied Economics, Taylor & Francis Journals, 38(9), 1055-1062. DOI: 10.1080/00036840500400053

21. Демеуова Г.Т., Спанов М.У., Спанова Е.М. Анализ развития самозанятости в странах Европейского союза и США // Вестник Университета международного бизнеса. -2015. - № 3 (37). - С.4-11

22. Yamada G. - 1996. Urban Informal Employment and Self-Employment in Developing Countries: Theory and Evidence. Economic Development and Cultural Change, 44(2), 289-314

23. Пинк Д. Нация свободных агентов: как новые независимые работники меняют жизнь Америки. - М.: Издательский дом «Секрет фирмы».- 2005. -327 с.

24. Thurik R.А., Martin A.C., Stel А., Audretsch D.В. - 2008. Does self-employment reduce unemployment. Journal of Business Venturing, 23(6), 673-686