Preview

Economics: the strategy and practice

Кеңейтілген іздеу
№ 2 (2018)

НАУКОЕМКАЯ ЭКОНОМИКА 

6-14 504
Аннотация
Зерттеудің мақсаты ЖІӨ құрылымдық өзгерістері мен Қазақстанда жұмыспен қамтудың динамикасын және қарқындылығын зерттеу, сондай-ақ алынған нәтижелер негізінде ұзақ мерзімді перспективада жұмыспен қамту әлеуетін қалыптастыратын экономиканың секторларын анықтау болып табылады.Жүргізілген талдау жалпы өнеркәсіп және өңдеу өнеркәсібінің құрылымдық динамикасының төмендеуі және осы саладағы жұмыспен қамтудың әлеуеті шектеулі екендігін көрсетті. Сараптама жаһандық динамикамен және дамудың орташа деңгейі бар елдердегі қалыптасын келе жатқан динамикамен салыстырғанда қызмет көрсету секторында жұмыспен қамтудың қарқынды өсу үрдісін анықтады. Бұл Қазақстандағы жұмыспен қамтудың негізгі әлеуеті болашақта қызмет көрсету секторында қалыптасатыны туралы қорытындыға әкелді. Аталмыш саланың дамуы адамикапиталдыңсапасы, білімдіқалыптастыру және тарату жүйелерін дамытумен тығыз байланысты, бұл өз кезегінде 4.0 Өнеркәсіп жағдайына бейімделудің маңызды шарты болып табылады.
15-23 293
Аннотация
Ғылымды қажет ететін өндірістерді қаржыландыру жүйесін үдайы түрде қалыптастыру ұлттық экономиканың бәсекеге қабілетті секторын құруда маңызды рөл атқарады. Мақалада ғылымды қажетсінетін өндірісті қаржыландырудың негізгі нысандары қарастырылады, және Қазақстан мен басқа мемлекеттерге тән ғылымды қажетсінетін өндірісті қаржыландырудың көздері сипатталады және салыстырылады. Біздің еліміздің білімге негізделген экономикасын қазіргі заманға сай дамыту жолдары анықталды, сонымен қатар, Қазақстан мен шет елдердің негізгі ғылыми қарқындылық көрсеткіштерін шоғырландыру және салыстыру жүргізілді. Белгілі бір қаржыландыру көздерінің пайдаланылуы мен әртүрлі елдердің білімге негізделген экономикасын қалыптастырудың табыстылығы арасындағы байланысы туралы қорытынды жасалады.

ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ 

24-33 300
Аннотация
Зерттеу мақсаты, кеңес одағынан кейінгі кеңістіктің ірі мемлекеттері - Ресей және Қазақстан елдеріндегі реттеу ықпалын бағалау институтын жобалау және ендіру тәсілдеріне салыстырмалы талдау жүргізу, зерттеліп отырған елдердегі аталмыш институттың даму мәселелері мен келешегін анықтау болып табылады.Зерттеу барысында жалпы ғылыми, сондай-ақ арнайы әдістер қолданылды. Салыстырмалы және эволюциялық-генетикалық зерттеудің жалпы ғылыми әдістері тарихи ретроспективадағы жаңа мемлекеттік институттардың ендірілу процестеріне кросс-ұлттық салыстырулар жүргізу үшін қолданылған. Институционалдық және конституционалдық теориялардың арнайы әдістері мемлекеттік басқарудың қалыптасқан ұлттық жүйелері шектерінде экономиканы реттеу саласындағы мемлекеттік шешімдер қабылдаудағы құқықтық және экономикалық факторлардың өзара ықпалын талдауға мүмкіндік берді.Зерттеу нәтижелері бойынша Ресей мен Қазақстан арасындағы өкілеттіліктерді бөлістіру және шешуші факторларды таңдау тұрғысынан реттеу ықпалын бағалау институтын жобалаудың ерекшеліктерін көрсететін қорытындылар жасалды. Бағалау институтын жобалау барысындағы Қазақстандағы кәсіпкерлердің мүдделерін көздейтін құрылымдардың жоғары ролі айрықша белгіленген. Сараланған елдердегі бағалау институтының жетілгенділік деңгейі сипатталған.
34-44 290
Аннотация
Мақалада мемлекеттік басқарудағы тұтынушыға бағдарлануды арттырудың институционалдық аспектілері зерттеледі. Автор сапаны басқарудың қазіргі замандағы маңызды принциптерінің бірі - тұтынушыға бағдарлану аясында мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіруді қарастырады. Бүгінгі күні Қазақстандағы мемлекеттік басқару тұтынушыға бағдарланған үкіметке трансформациялану кезеңінде. Мұндай үкіметтің мақсаты азаматтардың тілектері мен күтулеріне, талаптарына бағытталу және оларды өз қызметін жүзеге асыру барысында есепке алу болып табылады. Өз кезегінде, мемлекеттік басқарудық мақсаттарына қол жеткізу кезінде сақталуы тиіс нақты шарттар мен шектеулер заңнамамен бекітіледі. Демек, мемлекеттік басқарудағы тұтынушыға бағдарлануды көтерудің институционалдық аспектісі болып оның заңнамалық базасын жетілдіру табылады. Тиісінше, кез-келген заңнаманың жетілдіру процесіне заң жобасына уақтылы және дұрыс мағынада бастамашылық жасау керек.Осы орайда, автор мемлекеттік басқарудағы тұтынушыға бағдарлануды көтерудің институционалдық аспектісі ретінде Жоғарғы сотқа заңнамалық бастама құқығын беруді ұсынады. Себебі, сот органдары сот тәжірибесі бойынша үлкен тәжірибеге және тұтынушыға бағдарлаған мемлекет тұжырымдамасының негізі болып табылатын - қоғамның күннен-күнге өсіп жатқан талаптары мен сұраныстарына неғұрлым жедел жауап беру қабілеттілігіне ие.

.34 

45-54 287
Аннотация
Бұл мақалада кәсіпкерлік қызметтің институционалдық негіздерін қалыптастыру қарастырылады. Осылайша, инновациялық экономиканы қалыптастыру институционалдық өзгерістермен байланысты, бұл бәсекеге қабілеттілік талаптарына жауап беретін инновациялық өнімді құру үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Институционалдық қорлар, олардың жалпы және нақты жағдайлардағы нарықтық өзара әрекеттесу шарттарына сәйкестігі, сұраныс-сұраныстың жүзеге асырылу кезеңінде ғана емес, сондай-ақ экономикалық қызметтің өнімін жасаудың тікелей өндіріс процесінде туындайтын белгілі бір ережелерді, заңдарды, үлгілерді, принциптерді, мінез-құлық кодекстерін, қатынастар мен қарым-қатынас түрлерін қалыптастырады.Стратегиялық ұмтылыстардың жүзеге асырылуы кез-келген экономикалық жүйені, оның ішінде ұлттық экономиканы, оның кәсіпкерлік қызметтің негізін құрайтын элементтерін құрудың қажетті ережелерін қалыптастыруды талап етеді. Кәсіпкерлікті дамыту үшін институционалдық негіздерді қалыптастыру әрекеттер мен ережелер жиынтығының болуымен анықталады. Институционалистердің мәлімдемесіне сәйкес, ұлттық экономиканың бүкіл жүйесіне қатысты стратегиялық басқару әдіснамасын қолдану Қазақстанның қазіргі жағдайында ерекше маңызға ие, сондай-ақ әр нақты жағдайда экономикалық көзқарастар шетелде белсенді пайдаланылатын стратегиялық басқару тәсілдеріне негізделуі керек.

ВОПРОСЫ ИНДУСТРИАЛЬНОГО РАЗВИТИЯ 

64-73 440
Аннотация
Зерттеу мақсаты Қазақстан экономикасының өнеркәсіптік құрылымын талдау және оның дамуының анағұрлым басым бағыттарын анықтау болып табылады. Зерттеу барысында қолданыстағы мемлекеттік өнеркәсіпті дамыту бағдарламалары, негізгі өнеркәсіптік көрсеткіштер серпіні, экономикалық қызмет түрлері бойынша өнеркәсіп құрылымы, өнеркәсіп дамуының негізгі трендтері қарастырылып, Қазақстан өнеркәсібінің анағұрлым басым салалары анықталған, олардың даму мәселелері мен даму мүмкіндіктері көрсетіліп, мәселелерді шешу жолдары ұсынылған.
74-82 304
Аннотация
Мақалада машина жасау саласы негізінде ұлттық экономиканың индустриялды дамуын арттыру мәселелері қарастырылған. Машина жасау саласында Қазақстан үшін жаңа өнімдер түрі және экспортты өндірудің жағымды өсу тренды байқалады, алайда барлық дерлік ресурс түрлерінің қарқыны мен шығын құрылымы, яғни, бұл жылжудың мәні мемлекеттік шараларды іске асыру және өнеркәсіптік саясат механизмдерін енгізуге кеткен шығындармен анықталады. Машина жасаудың құрылымдық дамуы үшін басты бағытына жалпы машина жасаудың өзіндік базасын ұйымдастыру арқылы, алдымен білдек жасап шығаратын, аспаптық және құймалық қуаттылықты іске асыру жаңа бәсекелік артықшылықтарды құру айтылып өтті.Білдектерді ремонттау үшін және қосалқы бөлшектер мен түрлі құралдарды жасау кең қолданылған технологияға негізделген, сонымен бірге мұнда «көлік пен құрал- жабдықтарды ремонттау және орнату» қызмет түрін кең қолданатын кәсіпорындар үстем болатын, Қазақстанның машина жасау заманауи құрылымы осы бағытты дәлелдеу мақсатынданегізгі агрументтердің біріне айналуы мүмкін.Бұл саланың даму перспективасы еш күмән тудырмайды, сондықтан отандық өнім негізінде оның материалдық-техникалық өсуі мен жаңаруын қамтамасыз ету стратегиялық түрде абзал.
82-93 341
Аннотация
Мұнай-газ кешені құрылысының қазіргі үрдістері ресурстарды өндіру көлемінің артуына куәлік етеді. Мұның себебі шикізатты кешенді пайдаланудың төмен деңгейінде, оларды өңдеу нәтижесінде алынған өнімдерді пайдалы пайдаланудың төмен коэффициенті болып табылады, бұл өндірістік қалдықтардың үлкен көлемін, агрессивті қосылыстардың барлық түрлерінің қоршаған ортаны экологиялық параметрлеріне теріс әсер ететін шығарылуына әкеледі.Cапалық құрамы мұнай шикізат бағалы компоненттерін технологиясы күрделі өндіру өңдеу қолдану қажет үлкен жаһандық сұранысты, бар, күкірт, ванадий, никель және басқа да әр түрлі химиялық элементтердің, кең ауқымды қамтиды Қазақстан мұнайын, берілген. Сапалы сипаттамалары бар шикізатты өңдеу үшін ресурс үнемдейтін инновациялық технологияларға көшу арқылы табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, қолдану көп компонентті өндіру өнімдері айтарлықтай экономикалық пайда алуға мүмкіндік береді, қашан ғана пайдалы болып табылады.
94-105 481
Аннотация
Мақаланың мақсаты - Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенінің инвестициялық тартымдылығын талдау мен оның инвестициялық әлеуетінің басымдықтарын анықтау. Мақалада зерттеудің түрлі сатыларында алынған нәтижелерді алу, өңдеу және түзету бойынша әдістемелер пайдаланылды: атап айтқанда, ғылыми абстракция әдісі, салыстырмалы талдау әдісі және экономикалық-статистикалық әдіс.Қазақстан Республикасының өңірлерінде негізгі капиталға салынған инвестициялардың көлемі, құрылымы және динамикасы қарастырылған. Жиынтық өңірлік өнім (ЖӨӨ), негізгі капиталға салынған инвестициялардың көлемі, адам басына шаққандағы инвестициялар көлемі сияқты көрсеткіштердің өзара байланысына талдау жасалған. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіп кешенінің инвестициялық әлеуетінің басымдықтары анықталды және нақтыланды.

СОЦИАЛЬНОЕ РАЗВИТИЕ 

106-113 278
Аннотация
Мақалада тарифтік жүйелердің теориялық, практикалық аспектілері және экономиканың бизнес секторындағы кәсіпорындарда жалақы ұйымдастырудың негізі ретінде қарастырылады. Тәжірибені талдау негізінде республиканың экономикалық дамуының қазіргі кезеңінде оларды қолданудың ерекшеліктері анықталды, әртүрлі факторларға байланысты төлем тарифтік модельдерін және жұмысшы тарифтерін қолдану бойынша нақты ұсыныстар жасалды. Бұдан басқа, нарықтық реформаларды тереңдету процесінде, тарифтік жүйелердің түрлі модельдерінің пайда болуы. Тарифтік желілердің осы модельдері, өз кезегінде, экономикалық қызмет саласына қарамастан, экономиканың бизнес секторындағы кәсіпорындарда қолданылуы мүмкін. Сонымен қатар, олардың әрқайсысын таңдаудың дифференциалды көзқарасы, ұйым көлеміне, өнімнің түрі мен ауқымына, құрылымдық бөлімшелер мен филиалдардың болуы және басқа да факторларға сәйкес келеді.
114-119 245
Аннотация
Әлеуметтік саясаттың дәстүрлі түсінігі әлеуметтік саланың (білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау және мәдениет) салаларына қысқартылды. Дегенмен, адам дамуының проблемалары мен мүмкіндіктерінің ауқымы осы шеңберден асып кетеді, демек, макроэкономикалық және демографиялық даму үрдістерін, еңбек нарығының жағдайы мен зейнетақымен қамтамасыз ету проблемаларын түсінбей, әлеуметтік дамуды талқылау. Бұл проблемалар әлеуметтік саясатпен тығыз байланысты, өйткені олар адамның дамуының негізгі шарттары мен нәтижелеріне әсер етеді.

ТРИБУНА МОЛОДЫХ ИССЛЕДОВАТЕЛЕЙ 

120-129 476
Аннотация
Біріктірілген ұйымдардың стратегиясы мен ішкі стратегиялық сәйкестігі. Бұл жұмыстың мақсаты компанияның стратегияларының қалыптасуы мен біріктірілген ұйымдарды құрудың теориялық және әдістемелік ережелерін әзірлеу болып табылады. Мақалада ұйымның ішкі бөліктерінің сәйкестігі, стратегия, құн туралы түсініктер талданады. Нәтижесінде, ұйымдардың проблемаларын, әсіресе стратегиялық сипаттағы мәселелерді тиімді шешуге теориялық және әдіснамалық көзқарас негізделген. Мақалада тұрақты бәсекелестік артықшылықтарды тудыратын компанияның интегралды стратегиясын (ұйымға ішкі көрініс) құрудың авторлық тұжырымдамалық моделі (схемасы) ұсынылған. Жұмыстың нәтижесі компанияның стратегияларының және интеграцияланған ұйымдарды құру кезінде қолданылуы мүмкін.

ПАМЯТИ УЧЕНОГО 



Creative Commons License
Контент доступен под лицензией Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International.


ISSN 1997-9967 (Print)
ISSN 2663-550X (Online)